قلعه قمچای بیجار

روستای قمچقای در ۴۵ کیلومتری شمال بیجار در استان کردستان و در کنار رود قمچقای واقع شده ‌است. موقعیت جغرافیایی این قلعه از هیبت و عظمت خاصی برخوردار است؛‌ از یک سو به دره‌ای مشرف است که در قدیم به دره شاهان شهرت داشت و تیغه‌های بلند و هولناک این کوه با پرتگاه‌های بلند، بالا رفتن از آن و رسیدن به دژ را بسیار دشوار می‌کند.از سوی دیگر این قلعه، از جنوب غربی، جنوب شرقی و شرق به پرتگاهی دیگر مشرف است.

این قلعه از سمت شمال که از ارتفاع کم‌تری برخوردار است، بقایای دیواری عریض و محکم از سنگ لاشه با ملات و برج‌های نیم استوانه موجود است. دروازه قلعه نیز در این سمت قرار دارد.

در این قلعه سفال‌هایی از دوره اسلامی (قرن ۶ و ۷ قمری) به چشم می‌خورد. بیرون قلعه و در سمت شمال غربی، بقایایی از دیواره‌ها و تراس بندی‌ها دیده می‌شود. این پشته از طریق پلکانی که از سنگ کوه تراشیده شده با اراضی مرتفع شمالی مرتبط بود.آب انباری در کوه ساخته شده، تونل با ۴۲ پله راه رویی که آن را هم در دل کوه حفر کرده اند، نشانه‌های دیگری از اهمیت ویژه این قلعه است.

نیوشا دقیقی ماسوله

پژوهشگر تاریخ ایران و کارشناس ارشد ایرانشناسی