ثبت حدنصاب‌های بی‌سابقه در کنترل فوران رگ سفید

ثبت حدنصاب‌های تازه در مهار فوران و آتش چاه ۱۴۷ رگ سفید طی ۵۸ روز عملیات که با حضور و حمایت وزیر نفت و همت و تدبیر مدیران و کارشناسان شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب و شرکت ملی حفاری ایران حاصل شد، برگ زرینی در کارنامه کنترل فوران صنعت نفت ایران به شمار می‌آید که البته درس‌های تلخ و شیرین بسیاری نیز به همراه داشت.

به گزارش تجهیز نیوز، شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب به مناسبت سالروز فوران چاه ۱۴۷ رگ سفید، فعالیت‌های انجام شده تا زمان فوران این چاه را در گزارشی اجمالی به شرح زیر مرور کرد:

هفتم آبان ماه، سالروز فوران چاه ۱۴۷ رگ سفید است که هنگام عملیات حفاری با دکل ۹۵ فتح شرکت ملی حفاری ایران دچار فوران و آتش‌سوزی شد و متأسفانه دو نفر از کارکنان آن شرکت نیز در ابتدای وقوع حادثه جان خود را از دست دادند.

به محض اطلاع از این رویداد، کمیته بحران در شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب تشکیل و گروه ارزیابی فنی به منطقه اعزام شد. در فاصله کوتاهی نیز تیم‌های حفاری، مهندسی و ساختمان، زمین‌شناسی و سایر واحدهای ذی‌ربط در منطقه مستقر و ماشین‌آلات سنگین راهسازی به‌منظور ایجاد جاده دسترسی به موقعیت چاه به منطقه گسیل شد. یک روز بعد از وقوع حادثه نیز مدیران ارشد وزارت نفت، شرکت ملی نفت، شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب و شرکت ملی حفاری ایران در محل حضور یافتند و با مدیران و کارشناسان فنی تشکیل جلسه دادند تا راهکارهای کنترل فوران و برآورد زمانی برای پیش‌بینی امکانات موردنیاز عملیات مهار را بررسی کنند.

بیژن زنگنه، وزیر نفت نیز چهار روز بعد از حادثه، در روز ۱۱ آبان از موقعیت چاه بازدید کرد و ضمن ابراز تأسف از جان باختن دو نفر از کارکنان شرکت ملی حفاری و لزوم رسیدگی به خانواده‌های آنان از نزدیک در جریان روند پیشرفت عملیات مهار آتش قرار گرفت و دستورهای لازم را صادر کرد. بر اساس تصمیم کمیته بحران، دو برنامه مهار از عمق و کنترل از سطح در دستور کار قرار گرفت و مقدمات لازم از جمله احداث جاده‌های دسترسی به محل چاه، ساخت حوضچه‌های آب، احداث خطوط انتقال آب و ساخت موقعیت چاه برای حفاری چاه‌های امدادی آغاز شد.

با آغاز عملیات و گسیل امکانات و تجهیزات و نیروی انسانی به منطقه، تنها در دو هفته، دو لوکیشن استقرار دکل‌های ۹۳ و ۹۴، دو استخر آب ۱۳۰ و ۷۰ هزار بشکه‌ای برای عملیات خنک‌سازی، خطوط لوله انتقال آب از رودخانه‌های اطراف تا استخرها و نزدیک به ۱۰ جاده دسترسی به دهانه چاه ۱۴۷ احداث شد که انجام این امور در شرایط عادی به ماه‌ها زمان نیاز داشت.

با وجود فشار بالای ۲۴۰۰psi، عملیات پاکسازی دهانه چاه از بقایای دکل ۹۵ فتح آغاز و با استفاده از سیستم‌های خنک‌کننده و دستگاه‌های اتی واگن به‌تدریج دهانه چاه پاکسازی شد.

با آواربرداری بقایای دکل از دهانه چاه ١۴٧ رگ سفید و پاکسازی کامل محوطه چاه، عملیات مهار فوران از سطح در چند مرحله انجام شد که با وجود شرایط سخت فشار بالای سر چاه، دمای ۶۰۰ درجه و صوت گوشخراش بالغ بر ۱۸۰ دسی‌بل، تلاش زیاد برای مهار چاه از سطح با موفقیت همراه نشد. هم‌زمان با مهار از سطح، کار مهار از عمق نیز ادامه داشت و پس از دو هفته از زمان فوران، دو لوکیشن مهیا شد و دکل‌های ۹۳ و ۹۴ فتح شرکت ملی حفاری ایران در موقعیت‌های مورد نظر مستقر شدند.

در این عملیات حفاری، یک حلقه چاه به‌صورت مورب و یک حلقه به‌صورت عمودی در نظر گرفته شد و در ادامه حفاری چاه عمودی که با موتور انجام شد ۸ درجه کج شد تا به هدف مورد نظر برسد. تفکر احداث این چاه‌ها، یکی از بدیع‌ترین، بهترین و اثربخش‌ترین طراحی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در عملیات مهار این چاه بود.

پس از استقرار دو دکل حفاری، یکی از دکل‌ها تنها در ۳۵ روز به عمق بیش از ۲۳۴۰ متری رسید که پس از رسیدن به مخزن و تزریق سیال با استفاده از دستگاه‌های پمپ تراک با فشار ۵۰۰۰psi، چاه ۱۴۷ رگ سفید در شامگاه پنجم دی‌ماه ۱۳۹۶ مهار شد.

مجموع پمپ تراک‌های حاضر در محل، ۱۶ دستگاه بود که چهار دستگاه کار پمپاژ درون چاه از طریق دو خط‌ لوله مجزا  انجام دادند و چهار دستگاه برای پمپاژ آب درون مخازن پمپ‌تراک‌های در حال کار استفاده شدند و دو دستگاه هم برای پمپاژ سیمان مورد استفاده قرار گرفت و ۶ دستگاه در حالت آماده به‌کار بودند.

پس از مهار چاه، زنگنه، وزیر نفت روز پنج‌شنبه هفتم دی‌ماه ۱۳۹۶ ضمن بازدید از چاه ۱۴۷ رگ سفید از تلاش‌های تیم مهار این چاه تقدیر کرد.

بدون شک، ثبت حدنصاب‌های تازه در مهار فوران و آتش چاه ۱۴۷ رگ سفید طی ۵۸ روز عملیات که با حضور و حمایت وزیر نفت و همت و تدبیر مدیران و کارشناسان شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب و شرکت ملی حفاری ایران حاصل شد، برگ زرینی در کارنامه کنترل فوران صنعت نفت ایران به شمار می‌آید که البته درس‌های تلخ و شیرین بسیاری نیز به همراه داشت.