راز فعالیت شفق قطبی سیاره “مشتری” فاش شد

به گزارش پایگاه خبری تجهیز نیوز، نمایش پدیده شفق قطبی همچنان موضوعی است که دانشمندان به بررسی آن علاقه‌مندند، خواه این نورهای درخشان بر روی زمین یا بر روی یک سیاره دیگر بتابند. این نورها سرنخ‌هایی از ساختار میدان مغناطیسی یک سیاره و نحوه عملکرد آن در دست دارند.

 محققان “دانشگاه آلاسکا در فربنکس” در مطالعه اخیرشان به بررسی این پدیده در سیاره مشتری پرداخته‌اند. “پیتر دلمیر”(Peter Delamere) استاد فیزیک فضایی در دانشگاه آلاسکا در فربنکس با همکاری یک تیم بین‌المللی متشکل از ۱۳ محقق اخیرا نکته‌ مهمی را درباره شفق قطبی سیاره مشتری کشف کرده‌اند.

در این تحقیقات که با استفاده از یک مدل مگنتوهیدرودینامیک جهانی جدید از مغناطیس مشتری انجام شده است محققان شواهدی در حمایت از ایده تحقیقات پیشین مبنی بر اینکه کلاهک قطبی مشتری به جای آنکه کامل با خطوط میدان مغناطیسی باز شده پوشانده باشد با خطوط میدان مغناطیسی بسته شده محاصره شده، یافته‌اند.

دلمیر که از سال ۲۰۰۰ در حال مطالعه بر روی سیاره مشتری است گفت: ما به عنوان یک جامعه تمایل به قطبش داریم(چه باز و چه بسته) و نمی‌توانیم راه حلی را که اندکی از هر دو باشد، تصور کنیم. حال شفق قطبی این موضوع را برای ما آشکار کرد.

خطوط باز خطوطی هستند که از یک سیاره ایجاد می‌شوند اما به جای اتصال مجدد با یک مکان در نیمکره مقابل، در فضای دور از خورشید محو می‌شوند.

به عنوان مثال در کره زمین، شفق قطبی در خطوط میدان بسته در اطراف منطقه‌ای که به آن “بیضی شفق”(auroral oval) گفته می‌شود، ظاهر می‌شود و این یک حلقه در عرض جغرافیایی بالا و در انتهای هر محور مغناطیسی زمین است. در این حلقه چه روی زمین و چه در برخی دیگر از سیارات منظومه شمسی، یک نقطه خالی وجود دارد که به آن کلاهک قطبی گفته می‌شود. آنجا مکانی است که خطوط میدان مغناطیسی ناپیوسته جریان دارند و شفق‌های قطبی به این دلیل به ندرت ظاهر می‌شوند.

مشتری نیز دارای یک کلاهک قطبی است که شفق قطبی در آن می‌تابد. این دانشمندان را متحیر کرد. دلمیر گفت، مسئله این است که محققان به دلیل آنچه در مورد میدان‌های مغناطیسی سیاره زمین آموخته بودند، در بررسی‌های خود درباره سیاره مشتری نیز بسیار زمین محور فکر می‌کردند.

محققان طی این مطالعه از مدلسازی رایانه‌ای استفاده کردند. تحقیقات آنها نشان داد که یک منطقه قطبی تا حد زیادی بسته شده با یک منطقه کوچک هلالی شکل از شار باز، تنها حدود ۹ درصد از منطقه قطبی را تشکیل می‌دهد. بقیه ناحیه با شفق قطبی فعال بودند که این موضوع نشان دهنده خطوط میدان مغناطیسی بسته است. به نظر می‌رسد مشتری در کلاهک‌های قطبی خود ترکیبی از خطوط باز و بسته را دارا است. علت فعال بودن پدیده شفق قطبی در کلاهک قطبی مشتری می‌تواند به دلیل سرعت چرخش سیاره و عظیم بودن مغناطیس سپهر آن باشد.

یافته‌های این مطالعه در مجله “Science Advances” منتشر شد.

منبع: ایسنا