بان مسیتی

این اثر، در ارتفاع ۲۵ متری سطح زمین و در دامنه کوه شهبازبند (شبازبن یا شبازبند) قرار دارد.روستای باستانی تیس از توابع شهرستان چابهار استان سیستان و بلوچستان و در فاصله ۹ کیلو متری شمال غربی شهر چابهار قرار دارد. در دامنه کوه شهبازبند، حدود ۲۵ متر بالا تر از سطح زمین، دو غار مصنوعی و یک غار طبیعی در کنار هم قرار دارند که این سه غار را مردم بومی “بان مسیتی” می گویند.بان مسیتی یعنی پرستشگاه و معبد مرد صالح و خداپرست.

غار سمت راست سکویی از گچ و سنگ است. دهانه ورودی این غار ۸۰ سانتی متر بوده و سقف آن کوتاه است. در اطراف این غار نیز آثاری از کنده کاری به چشم می خورد.انتهای این غار مسدود است. احتمال می رود این غار از طریق روزنه هایی به غار سمت چپ ارتباط داشته باشد و یا اینکه از طریق چاه های زیز زمینی مکانی برای دفن مردگان بوده است.

غار میانی یک مقبره کوچک از گچ در عمق یک متری از سطح غار است. این مقبره کوچک شکل مکعب و صندوقچه ای داشته و گنبدی به ارتفاع ۴۰ سانتی متر بر روی آن ساخته شده است. در گذشته مردم محل قرآن و اوراق متبرکه را به این محل می آوردند تا در آنجا محفوظ بماند اما امروزه این باور و سنت به فراموشی سپرده شده است.

طول دهانه قوسی غار سمت چپ ۲۰ متر است. به نظر می آید که این غارها یک واحد تاسیساتی و ساختمانی و به منزله توقفگاه ها یا مذبح یا پرستشگاه بوده است که سکویی برای انجام اعمال مذهبی یا تشریفات دیگر در سر تا سر پهنه جلوی هر سه غار ساخته شده بودند.

نیوشا دقیقی ماسوله

پژوهشگر تاریخ ایران و کارشناس ارشد ایرانشناسی