امام رضا (ع) کنشگر محوری تبیین علمی در منظومه ولایت و امامت

به گزارش پایگاه خبری تجهیز نیوز و به نقل از ترشیزخوان، در حیات ۲۵۰ ساله ولایت و امامت، از آغاز رسالت تا آستانه غیبت، نقاط کانونی مهمی وجود دارد که تجلیگاه نهضت موثر تاریخی و رویکرد متفاوت ولی مکمل بوده است. به تعبیر دیگر در طول حیات ولایت و امامت، پنج مقطع تاریخی وجود دارد که منشأ نهضت‌های نرم‌افزاری بنیادین در جامعه اسلامی بوده است.

نهضت‌های که منجر به بهینه سازی رویکردهای تاریخی و تمدنی آینده جهان اسلام شد. این مقاطع عبارت است از:

نخست. نهضت رسالت بنیاد نبوی
دوم. نهضت حکمت نهاد علوی
سوم. نهضت مقاومت روش حسینی
چهارم. نهضت تبیین ساز رضوی
پنجم. نهضت تمدن آرا مهدوی

دوره زندگی فردی، زیست اجتماعی و حیات سیاسی امام رضا (ع) مشهور به عالم آل محمد (ص)، آغازی بر توسعه کمی و کیفی نظام اعتقادی و سازماندهی منظومه معرفتی پیروان اهل البیت علیهم السلام است.

در مجموع مهمترین گزاره‌های که در دوره حیات و حتی پس از شهادت آن حضرت، زمینه ساز تحولات تاریخی و زیرساخت تمدنی برای آینده شد، عبارت‌اند از:

۱. الگوی پردازی از مناظره‌های نظری، مفاهمه گفتمانی و مواجهه‌های عملی با اندیشمندان؛

۲. ژرفابخشی به مفاهیم وحیانی و معارف دینی، در تعامل نظری با دیدگاه‌های منتقد و مخالف؛

۳. ترسیم فضای تلاقی مؤلفه‌های شناختی و نظری ادیان، برای دوره‌های تاریخی در آینده؛

۴. تثبیت مکتب اهل‌بیت و شاخص گذاری آن برای مرزبندی با سایر مذاهب و فرقه؛

۵.استفاده از تریبون ولایتعهدی و دستگاه حکومتی مأمون، برای ارتباط مردمی و انتقال معارف دینی؛

۶. تسری مباحث نظری و ایدئولوژیکی از مبدأ جلسات نظریه پردازی و محافل فکری حکومتی به مراکز علمی و بسترهای اجتماعی؛

۷. تثبیت مدرس علمی رضوی و ترسیم رویکردهای عالمانه در فضای و محافل تعلیم و تربیت؛

۸. مشارکت در مناظرات فرادینی با هدف نقد تشکیک، تثلیث، تلبیس و تجسیم؛

۹. ارائه سبک مواجهه فکری با آموزه‌های ایدئولوژیکی و باورهای نظری برون دینی؛

۱۰. مشارکت در مناظرات درون‌دینی با محوریت تشریح مبانی نظری و جایگاه ولایت و امامت؛

۱۱. ارائه سبک مواجهه اقناع کننده در تعاملات باورهای اعتقادی و ایدئولوژیکی و مذاهب اسلامی؛

۱۲. ارائه راهکارهای مقابله با باورداشت های خرافی و نحله‌های انحرافی؛

۱۳. انتخاب راه میانه و مستقل، از میان دو اقلیتِ زیدیه و معتقد به قیام علیه حاکمان ظالم و اکثریت همراه با حاکمان فاسق؛

۱۴. الگوی سازی برای چگونگی کُنشگری سیاسی در عین تقیه در منسب ولایتعهدی یک دولت ظالم؛

۱۵. تلاش عالمانه و مجاهدانه برای تفکیک مرزهای علمی و عملی ولایت – امامت و خلافت – امارت؛

۱۶. مدیریت جلسات مناظره علمی، مباحثه اعتقادی و گفتگو با نخبگان دگراندیش و خبرگان مخالف؛

۱۷. ساختاربندی مباحث و براهین بنیادین همچون: برهان نظم، برهان خلف، برهان حدوث و برهان حرکت؛

۱۸. شکل‌دهی به حلقه‌های انتقادی از نهضت ترجمه فلسفه و عقلانیت یونانی، مصری و ایرانی؛

۱۹. تدوین رساله‌های پزشکی مشهور به طب الرضا، برای تدبیر جسم و جان، تعدیل اطعام و معالجه امراض؛

۲۰. بنیان‌گذاری مذهب اهل البیت، ترویج و تثبیت موددت اهل البیت در ژئوپلیتیکی فراسرزمینی اعراب.

مهمترین کارکرد نهضت رضوی، کنشگری پویا و مؤثر در تبیین معتبر و تکثیر محبان ولایت و امامت در شرق است. بر این اساس نهضت علمی آن بزرگوار، از یک سو مبتنی بر ارائه روایت درست، در مواجهه با روایت‌های مختلط با اندیشه فلسفی یونانی و افکار پلورالیستی و معناگرایانه هندی بود و از سوی دیگر، انتخاب رویکرد متعادل از میان تحریفات اخباری گرا و انحرافات اعتزالی مسلک در جهان اسلام بود.
تبیین عالمانه و روایت صادقانه آن حضرت از اسلام نبوی، منجر به غربال‌گری اندیشه اسلامی از مجموعه‌ی گسترده‌ای از مکاتب فکری و فلسفی و نحله‌های معنوی و فرقه‌ای شد.

در مجموع حضرت علی بن موسی الرضا (س)؛ سامانه همزیستی ادیان و مذاهب در هزاره‌های پیش‌رو از “عصر حضور تا عصر ظهور” را ارائه نموده است.

کد خبر: ۱۴۰۱۷۱۰۰۳۲۲۰۰۴۲