مقایسه شکل و محتوای موسیقی با دیگر پدیده ها

برای آشنا شدن با موسیقی غربی کلیک کنید.

به گزارش پایگاه خبری تجهیز نیوز، در ادامه بحث موسیقی، قصد داریم شکل و محتوای موسیقی را با دیگر پدیده ها مانند شعر، گل، مناظر طبیعی و خطوط زیبا مقایسه کنیم.

ابتدا توضیح کوتاهی درباره “شکل و محتوا” مطرح می کنیم:

یکی از انواع ارتباطاتی که اشیا با یکدیگر دارند، ارتباطی ست که با اصطلاحات متعدد بیان می شود ولی یک مفهوم کلی را ارائه می دهند مانند:

حاوی و محتوا، محتوی و محتوا، شکل و محتوا، عرض و جوهر، کیفیت و ذات، صورت و معنی، ظاهر و باطن، صورت و ماده، ظرف و مظروف به معنای عام آن، نمود و بود، ظاهر و حقیقت و … .

معنای جامع این مفاهیم عبارت است از تبیین اجمالی یکی از آن دو مثلا محتوا یا ذات به وسیله “شکل” یا “کیفیت”. این مفاهیم متقابل را نمی توان بازگو کننده یک حقیقت معین تلقی نمود؛ چون الفاظ این مفاهیم مترادف نیستند (مانند انسان و بشر)، اگرچه به یکدیگر نزدیک باشند.

به عنوان مثال، حاوی به چیزی گفته می شود که در برگیرنده چیزی دیگر است که محتوا یا محوی نامیده می شود. ولی به کاربردن لفظ حاوی درباره محتوا از نظر جنس و نوع و مختصات هیچ چیز را روشن نمی کند، مانند یک صندوق که ممکن است ده ها نوع موجود را دربرگرفته باشد، درصورتی که قالب و محتوا حداقل می تواند عرض و طول و حجم محتوایی را که در برگرفته ارائه دهد.

در کیفیت و ذات، ممکن است کیفیت و خصوصیات متعدد و متنوعی از ذات را تبیین نماید،(مانند رنگ و شکل و دیگر کیفیات یک برگ درخت). حتی در اجسام مصنوعی، مانند صندلی و میز و قالی این مطلب صادق است.

در اینجا دو نکته مهم قابل توجه است که کتاب موسیقی از دیدگاه فلسفی و روانی به آن اشاره کرده است:

نکته اول: مسائلی را که پیرامون مقایسه ها در این بحث مطرح می کنیم، به طور اختصار و به مقدار ضرورت است.

نکته دوم: هر یک از پدیده های مورد مقایسه با موسیقی،نوعی عامل تحریک احساسات نشاط انگیز و یا دارای خاصیت تاثرات انبساطی یا انقباضی مطلوب می باشند. این احساسات و تاثرات از یک مقوله نیستند، همان گونه که لذایذ والای بشری از یک نوع نمی باشد.

ادامه دارد…