بیهوده سخن بدین درازی نبود

زندگی موسیقی در موسیقی است، پس گوشی می یابد، گوشی برای شنیدن و گوشی برای شنواندن.

به گزارش پایگاه خبری تجهیز نیوز، علامه محمد تقی جعفری در کتاب موسیقی از دیدگاه فلسفی و روانی نوشته است:

این سخن علاءالدوله سمنانی که گفته است: “بیهوده سخن بدین درازی نبود”، حکایت حال موسیقی است. بی شک موسیقی اگر جزو اصول انسانی می بود، بیش از آنجه امروز از حنجره آلات محتلف جدید و قدیم بیرون می آید، طنین و تکرار می داشت و اگر از زواید تاریخ حیات بود، پیش از این درکوچه های روزگاران پیش در دل تاریخ دفع می شد.

انسان با ایمان باید از استمرار تجددی ایمان برخوردار باشد و به موضوعات و اصول قضایایی که در دوران های گذشته در درونش جای گرفته و در مجرای تجدید و نو به نو شدن قرار نمی گیرد، به عنوان ایمان تکیه نکند.

کدام آهنگ درست است:

آهنگ درست زیستن یا بد زیستن؟ کدام موسیقی با حقیقت انسان مطابق است؛ موسیقی حرکت و تکاپو و تکامل، یا موسیقی جمود و خمود و سکون.

در بحثی همچون موسیقی، باید از نزاع “شکل و محتوا” و “حلیت و حرمت”گذشت و به مقامی رسید که انسان در آن ایستاده است، با تاریخی که پشت سر نهاده و تاریخی که پیش رو دارد. تنها در این فرض است که موسیقی در موقعیت واقعی خود می ایستد.

موسیقی شکل دارد ولی محتوا ندارد؛ درست یا غلط؟

وایتهد می گوید:

موسیقی صورت ذهنی مناسب به معنای ادراکی متمایز دارد ولی محتوا ندارد.

وایتهد در این جمله خود به جای “شکل” از “صورت ذهنی مناسب به معنای ادراکی متمایز” استفاده می کند زیرا آنچه که از موسیقی در ذهن منعکس می شود، شکل خاص نیست، بلکه نوعی ادراک توجیه کننده است به سوی چیزی که واقعیت ندارد.

از اینجا معلوم می شود که جمله وایتهد که می گوید:

“انتقال معنای عینی در پایین ترین سطح است” دارای نوعی مسامحه در تعبیر است؛ زیرا در موسیقی معنای عینی اصلا وجود ندارد، نه اینکه در پایین ترین سطح است.

ادامه دارد…