گفتگویی اختصاصی با خانم دکتر ملیکا ملک آرا با موضوع تحلیل و بررسی نقش بیمه در اکوسیستم کسب و کارها

به مناسبت روز بیمه، گفتگویی اختصاصی  با محوریت نقش بیمه در اکوسیستم کسب و کار ها با دکتر ملیکا ملک آرا، پژوهشگر و مشاور سازمانی، انجام شده است که برشی از آن را در زیر میخوانید.

موضوع گفتگو: تحلیل و بررسی نقش بیمه در اکوسیستم کسب و کارها

مصاحبه گر: سید محمدرضا حسینی علی آباد – دبیر واحد دانش و فناوری

مصاحبه شونده: دکتر ملیکا ملک آرا – پژوهشگر و مشاور سازمانی

خبرنگار: به نظر شما ، صنعت بیمه چه نقشی در فضای کسب و کار دارد و چگونه می تواند باعث بهبکو شرایط اقتصادی شود؟

ملک آرا: ارتباط بین توسعه فضای کسب و کار با حوزه مالی هر اقتصاد که شامل بخش هایی مانند بانک ها، شرکت های بیمه و بازار سرمایه و..هستند، رابطه‌ای خطی و مستقیم است. یعنی با بهبود شرایط بیمه‌ای، در فضای کسب و کار نیز بهبود حاصل می شود.

در این میان، صنعت بیمه به دلیل ماهیت توزیع کنندگی و تامین کنندگیِ منابعِ مالیِ بلند مدت در اقتصاد، و همچنین به دلیل وجود رشته های فراوان و متعدد بیمه ای که نقش هماهنگ کنندگی بازارهای مالی را بر عهده دارند، می تواند به بهبود فضای کسب و کار کمک نماید. به این نکته باید توجه کنیم که “بیمه” به طور مستقیم در شاخص ها و زیرشاخص های بهبود فضای کسب و کار وارد نمی شود؛ بلکه از طریق اثرگذاری بر بازارهای مالی و بر شاخص های بهبود فضای کسب و کار، می تواند شرایط توسعه کسب و کار را فراهم نماید که نمونه آن را در کشورهای توسعه یافته به وفور می توان مشاهده کرد.

بنابراین می توان اذعان کرد که صنعت بیمه یکی از ارکان تشکیل دهنده نظام تامین مالی هستند که به چند طریق به فضای کسب و کار کمک خواهند کرد:

* از روش های مستقیم که به معنای نقش تسهیل کنندگی آن ها در راه اندازی کسب و کار جدید است

و مورد دوم:

* تسهیل روند انجام فعالیت های اقتصادی بهبود فضای کسب و کار که نتیجه آن افزایش رشد اقتصادی و توسعه کشور است

در توضیح این دو مورد باید اذعان کنم که:

منظور از کمک به دسترسی بنگاه های اقتصادی به منابع مالی بلند مدت، نقشی است که این صنعت در نظام تامین مالی از طریق رشته بیمه‌ای عمر و پس انداز دارد که موجب افزایش عرضه وجوه و به تبع آن کاهش هزینه های تامین مالی می گردد.

از سوی دیگر باتوجه به اینکه هر بنگاه اقتصادی در طول حیات خود ممکن است در معرض ریسک های مختلفی قرار گیرد که هزینه های سنگینی را بر آن تحمیل خواهد کرد، لذا صنعت بیمه از طریق پوشش ریسک می تواند به پایداری کسب و کارها  کمک نماید که تسهیل کنندگی فرایند تامین اعتبار و منابع مالی و توزیع ریسک فعالیت های اقتصادی از طریق رشته های بیمه ای مانند بیمه های اعتباری، بیمه سهام و بیمه سپرده صورت می‌گیرد.

این موضوعات در حالی است که نقش بیمه را در شاخص های اقتصادی نیز مشاهده می کنیم:

از مهمترین شاخص های بهبود فضای کسب و کار، می توان به شاخص “اخذ اعتبار” و همچنین به شاخص “حمایت از سرمایه گذاران” اشاره نمود:

“شاخص اخذ اعتبار” به میزان دسترسی به منابع مالی اشاره دارد و در این زمینه صنعت بیمه نقش مستقیم و غیر مستقیمی در نظام تامین مالی و تسهیل فرایند تامین اعتبار ایفا می کند که ماحصل آن ارتقاء شاخص فضای کسب و کار است.

“شاخص حمایت از سرمایه گذاران” که عمدتاً فضای حقوقی بازار سرمایه را شامل می‌شود اما دارای یک زیر شاخص است به نام: “حمایت از سهامداران” که در این شاخص، جایگاه فعالیت صنعت بیمه برای گسترش نقش بازار سرمایه در بهبود فضای کسب و کار تعیین شده است.

بنابراین بیمه علاوه بر تامین کردن منابع مالی بلند مدت، دارای نقش توزیع کنندگی ریسک توسعه فضای کسب و کار هر کشور است

خبرنگار: با توجه به پیشرفت تکنولوژی در صنایع گوناگون، امروزه با چه نوع از بیمه هایی رو‌به‌رو هستیم و پیشرفت تکنولوژی چه تاثیری بر صنعت بیمه گذاشته است؟

ملک آرا: صنعت بیمه در دنیا تلاش می‌کند با بهره‌گیری از تکنولوژی روز دنیا بتواند خدمات خود را به صورت مدرن ارائه نماید و خود را با تغییرات تکنولوژی همراستا کرده و بستر خرید آنلاین بیمه را فراهم آورد. همچنین امروزه استفاده ازBig Data  ها امروزه بسیار حائز اهمیت شده است. بهره گیری از داده های مربوط به مشتریان نقش مهمی در حفظ مشتریان فعلی و جذب مخاطبین جدید خواهد داشت. داده های مربوط به مشریان تبدیل می شوند به روند یا trend ها که در طول یک زمان مشخص (که معمولا بلند مدت هست) می تواند رفتار مشتریان و مصرف کنندگان را بر روی نمودار بیان کند که تحلیل رفتار مصرف کننده، امروز یکی از کلیدی ترین شغل ها و حرفه ها در دنیاست.

امروزه هوش مصنوعی این امکان را فراهم کرده که بتوانیم از طریق ابزارهای موجود تحلیل های تاثیرگذاری از روندها داشته باشیم که این تحلیل ها مارا در اینده پژوهی یا همان Futures Studys یاری می کند.

پیشرفت‌ تکنولوژی، گسترش اینترنت، قدرت نفوذ شبکه‌های اجتماعی در جوامع، تغییر سبک زندگی مردم در اقصی نقاط دنیا، همگی موجب تغییرات وسیعی در صنایع مختلف شده است که صنعت بیمه هم از آن مستثنی نیست. طی سال‌های اخیر اینشورتک‌ها نفوذ بسیاری در این صنعت داشته‌اند و منجر به تغییرات بسیاری در این صنعت شده‌اند.

شرکت های بیمه در مواجهه با تغییرات بازار و خواسته های مشتریان و ظهور اینشورتک‌ها آماده بوده و انعطاف پذیری لازم را خواهند داشت. همچنین استارت‌آپ‌های اینشورتک می‌توانند با شناخت درست از خواسته‌های مشتریان، نیازهای شرکت های بیمه‌ای و نیز فرصت های همکاری با کسب و کارهای غیربیمه‌ای و با نگاه به مدل های کسب و کاری نوآورانه و به ویژه با رویکرد اقتصاد API محور یا همان “سرویس های نرم افزاری” به آن‌ها خدمات ارائه کنند. اینشورتک صنعت بیمه را مجبور به ارائه کالا و خدمات بهتر به مشتریان می‌کند. البته نباید فراموش کرد که عبــور از رویکردهای ســنتی و حرکت به ســمت عصر اینشــورتک، نیاز به بازیگرانی دارد که نــوآوری در بیمه را فراتر از پلتفرم‌های فروش آنلاین بیمه‌نامه بدانند، و  وارد فرایندهای پیش از حلقه نهایی شوند.

موضوع حائز اهمیت در اینشورتک این است که روش قدیمی انجام کار کنار گذاشته شده و با بهره گیری از ابزار‌های جدید، شرایط به گونه‌ای شود تا مشتریان به آسانی بتوانند بیمه خود را کنترل و خریداری نمایند. امروزه صنعت بیمه در تلاش است با بهره‌گیری از تکنولوژی روز دنیا  بتواند شکل مدرن خود را بیش از پیش حفظ کند و خود را با تغییرات تکنولوژی همراستا کرده و بستر خرید آنلاین بیمه را فراهم آورد. اینشورتک موجی از نوآوری است که سرانجام  صنعت بیمه را دگرگون خواهد داد.
در ایران نیز برخی از شرکت‌ها در راستای همسو شدن با تغییرات و پیشرفت تکنولوژی دنیا در صنعت بیمه، حرکت کردند و با طراحی نرم افزارهایی امکان مقایسه و خرید آنلاین انواع بیمه را فراهم کرده اند. در این سامانه‌ها شما می‌توانید انواع رشته‌ای بیمه‌ای را انتخاب کرده و استعلام قیمت بگیرد یا قیمت بیمه را در شرکت‌های محتلف بیمه مقایسه کرده و بهترین بیمه را خریداری کنید.

خبرنگار: به‌غیر از مدیریت ریسک‌ها، توجه به چه نکات دیگری برای بهبود وضعیت کسب و کار در صنعت بیمه لازم است؟

ملک آرا: اهمیت نقش توسعه بخش مالی و در پی آن توسعه تأمین مالی کشور در توسعه فضای کسب و کار به این دلیل است که بخش مالی کارامد در تجهیز منابع برای سرمایه گذاری، تشویق برای ورود و تجهیز سرمایه خارجی و همچنین بهینه سازی ساز و کار تخصیص منابع نقش اساسی ایفا می‌کند و یک نظام مالی توسعه یافته در یک کشور، با تأمین مالی مناسب برای بخش حقیقی اقتصاد، فرصت های مناسبی را برای رشد و توسعه اقتصادی به وجود می آورد و به این ترتیب مسیر بهبود فضای کسب و کار در یک کشور را هموارتر می نماید. این امر به ویژه در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران که در آن محدودیت منابع مالی و عدم دسترسی آسان و ارزان به منابع مالی به نوعی بزرگترین مانع توسعه بخش تولیدی می‌باشد بیشتر نمود پیدا می کند.

در صنعت بیمه فعلی، تنها محصول و خدمت “فروش بیمه” است اما پیش‌بینی‌های آرمانی حاکی از آن است که در اینده نه چندان دور، بیمه بعنوان یک محصول فرعی و مکمل عرضه خواهد شد. با اینکه این مسیر پر از دشواری های سخت افزاری و نرم افزاری و فرهنگی است ولی چه بخواهیم چه نخواهیم بهره مندی از اینترنت اشیاء، هوش مصنوعی، ماهواره، ربات ها، داده‌های ابری، خلق ارزش و محصول‌های نوین بیمه‌ای، همه و همه از طریق اینشورتک‌‎ها و استارت آپ‌ها، پلتفرم‌های بزرگی را در آینده ایجاد خواهند کرد و در صورتی که فروشندگان تک محصول (یعنی بیمه) راهبر کسب و کار خود نشوند و هر شرکت بیمه تبدیل به یک پلتفرم نوآور نشود، محکوم به شکست خواهد بود.

بی‌شک بازار بیمه دنیا به سمت دیجیتالیزه شدن در حرکت است. در کشورهای توسعه یافته امروزه بیش از ۵۰ درصد عملیات فروش بیمه از طریق فروش آنلاین انجام می‌شود و شرکت‌های بیمه تخصصی تمام دیجیتال  فعالیت های خود را آغاز کرده اند. چگونگی کارکرد آن ها و چگونه وارد شدن آن ها باید کاملا کارشناسی شده باشد تا اثرات مثبت دیجیتالی شدن بر این صنعت را شاهد باشیم. پیشنهاد می شود که ورود این کارگزاران با رشته‌هایی مانند بیمه زندگی و بیمه‌هایی که صنعت؛ در صدد توسعه آنهاست و بازار و ظرفیت خالی برای آنها وجود دارد، آغاز شود. همچنین پیشمهاد می شود که فعالیت استارت‌آپ‌ها که همراه با خلاقیت و نوآوری است حول محور خلق محصولات نوین بیمه‌ای با رویکرد فروش‌های بیمه‌های الکترونیکی و بیمه‌های خرد باشد. تمام این موارد نیاز به بستر سازی دارد خصوصا برای دستگاه های ناظر.

کارگزاران آنلاین وقتی با بیش از ۳۰ شرکت بیمه که خود تعداد زیادی نمایندگی فروش دارند مواجه می‌شوند، با انواع رفتارها، عدم یکپارچگی، تفاوت در رفتار و مختصات و تفاوت در سامانه های بیمه‌گری روبه‌رو می‌شوند و برای حل و فصل این چالش‌ها، پیشنهاد می‌شود تسریع در ورود و فعالیت “شرکت‌های بیمه تخصصی تمام دیجیتال” است که این کارگزاران برخط را به آنها وصل می کند و جنس و رویکرد هر دو به یک سمت و سو یعنی تحول دیجیتال است.