زنجیره تامین در صنعت نفت و گاز

هر زنجیره تامین در صنایع بزرگ شامل پیکربندی، مدیریت و بهبود مستمر مجموعه عملیات متوالی است که شامل چندین حزب است.

در یک زنجیره تامین، یک شرکت با تامین کنندگان بالا دستی با توزیع کنندگان پایین دست خود ارتباط دارد.

هدف این شرکت مدیریت زنجیره تامین (SCM) است که شامل ارائه حداکثر خدمات به مشتری با کمترین هزینه ممکن است.

زنجیره تامین جهانی نفت و گاز شامل فعالیت هایی از قبیل موارد زیر است:

• حمل و نقل داخلی و بین المللی
• سفارش و کنترل موجودی
• رسیدگی به مواد
• تسهیل واردات/صادرات
• فناوری اطلاعات

وقتی کسی بخواهد توصیف کند که یک شرکت یا خدماتی در کدام بخش از زنجیره تامین نفت و گاز قرار دارد،
معمولا از اصطلاحات تجاری “صنایع بالادستی” و “صنایع پایین دستی” استفاده می کند؛ اما به طور کلی زنجیره تامین نفت و گاز را می توان از طریق سه بخش مختلف در این صنعت تجزیه و تحلیل کرد:

1. صنایع بالادستی
2. صنایع میانی
3. صنایع پایین دستی

هرچه شرکت ها یا خدمات به سرویس دهی به کاربر نهایی نزدیک می شوند، در صنایع پایین دستی در زنجیره تامین نفت و گاز قرار می گیرند.

صنایع بالا دستی

صنایع بالا دستی هم چنین به عنوان بخش E&P (اکتشاف و تولید) شناخته می شود.

این بخش از صنعت نفت شامل کلیه فعالیت هایی است که در این زمینه اتفاق می افتد.

این فرآیند شامل فرآیندها و عملیاتی است که عبارتند از:

• جستجوی بالقوه نفت خام و گاز طبیعی به صورت زیرزمینی یا زیرآبی
• حفر چاه های اکتشافی
• استخراج شن و ماسه های نفتی
• بهره برداری از چاه هایی که نفت خام و یا گاز طبیعی خام را به سطح زمین می آورند.

هم چنین فعالیت هایی که شامل مطالعات مختلف زیست محیطی و تجزیه و تحلیل تحقیقات است،
در این بخش انجام می پذیرد.

۱) مشخصات صنایع بالادستی

این بخش از زنجیره تامین در صنعت نفت و گاز در اطراف چاه ها متمرکز شده و فعالیت می کند.

به این معنی که روی فرآیندهایی نظیر موارد زیر نظارت دارد:

• محل قرارگیری آن ها
• عمق حفر چاه ها
• نحوه طراحی
• ساخت و مدیریت آن ها

۲) ویژگی های صنایع بالا دستی در صنعت نفت و گاز

چهار ویژگی عمده تجاری که صنایع بالا دستی را توصیف می کنند به شرح زیر است:

• خطر بالایی دارد.
• بازده بالایی دارد.
• تحت تاثیر سیاست های جهانی قرار دارد.
• بسیار سرمایه بر و وابسته به فناوری است.

معمولا فعالیت های صنایع بالا دستی زمان طولانی می گیرند و به سرمایه گذاری های زیادی، به ویژه در مرحله اولیه (اکتشاف) نیاز دارند.

۳) بخش های مختلف صنایع بالا دستی

بخش های مختلف صنایع بالا دستی شامل موارد زیر است:

• حفاری دریایی
• استخراج شن و ماسه روغن
• تأمین و خدمات
• ساخت
• بررسی های زمین شناسی
• اکتشاف، حفاری و تولید (E&P)

صنایع میانی

صنایع بالا دستی هم چنین به عنوان بخش E&P (اکتشاف و تولید) شناخته می شود.

این بخش از صنعت

صنایع میانی در زنجیره تامین در صنعت نفت و گاز شامل عملیاتی است که صنایع پایین دستی و صنایع بالا دستی را به هم متصل می کند.چهار گروه عمده خدمات در صنایع میانی ارائه می شود:

1. پردازش
2. ذخیره سازی
3. حمل و نقل
4. بازاریابی

صنایع میانی در صنعت نفت و گاز، به دلیل کم بودن ریسک سرمایه شناخته شده هستند؛ اما سرمایه گذاری و دارایی ها در صنایع میانی به سلامت صنایع بالا دستی بستگی دارد.

۱) فعالیت های صنایع میانی در صنعت نفت و گاز

اولین قدم در صنایع میانی، جمع آوری نفت و گازی است که در صنایع بالادست تولید می شود.

نفت از طریق شبکه ای از خط لوله مستقیما به یک مکان مرکزی منتقل می شود؛ما زمانی که نوبت به جمع آوری گاز طبیعی می رسد، فرآیند کمی متفاوت است. به این معنی که نمی توان گاز را در چاه یا محلی نزدیک به آن ذخیره کرد.

به همین دلیل برای از بین بردن آب و سایر ناخالصی ها، باید تصفیه و پردازش شود.

پس از جدا شدن NGL، می توان گاز را از طریق خطوط لوله ارسال کرد.

مرحله بعدی فرآوری میدانی است که به عنوان اولین مرحله پردازش نفت و گاز که از میدان تولید خشکی یا دریایی آغاز می شود.

در طی پردازش میدانی، می بایست واحدهایی ایجاد شوند که فعالیت های زیر را انجام دهند:

• میزان تولید روغن، گاز و آبی را که از مخزن تولید می شود اندازه گیری کنند.
• روغن، گاز و آب را از یکدیگر جدا کنند.
• ناخالصی ها را پاک کنند تا نفت خام و یا گاز را برای فروش یا فرآیند بعدی آماده کنند.
• نفت خام یا گاز را به طور موقت ذخیره کنند (به اندازه کافی طولانی تا زمانی که آماده انتقال به فرآیند بعدی باشد).

نفت و گاز تصفیه شده، پس از فرآیند جداسازی و ذخیره، باید از طریق یک شبکه پیچیده از زیرساخت های حمل و نقل، توزیع شده و
یا برای ذخیره سازی یا پردازش بیشتر حمل شوند.

صنایع پایین دستی

صنایع پایین دستی در صنعت نفت و گاز آخرین بخش در زنجیره تامین نفت و گاز است.

این صنایع عملیات را تا محل فروش به مصرف کنندگان نهایی در بر می گیرند.

در بخش فرآیندهای تصفیه روغن خام و توزیع محصولات جانبی آن (بنزین، NGL، گازوئیل، سوخت جت، روغن گرمایش و غیره) تا
سطح خرده فروشی و فروش به مصرف کنندگان نهایی گنجانده شده است.

هم چنین محصولات دیگر در صنعت پتروشیمی از محصولات صنایع پایین دستی هستند. مانند:

• روان کننده ها
• لاستیک مصنوعی
• پلاستیک ها
• کودها
• سموم دفع آفات

هم چنین بخش پایین دستی نقش مهمی در صنایع دارویی، بسته بندی و تولید سایر محصولات با پایه نفت و گاز دارد.

۱) مشخصات صنایع پایین دستی

ویژگی اصلی صنایع پایین دستی این است که این یک تجارت حاشیه ای است و از پیچیدگی بالایی برخوردار است.

شرکت ها در صنایع پایین دستی باید همیشه چشم انداز جهانی را در نظر داشته باشند و این شامل کار بازاریابی و تحویل محصولات نهایی به خرده فروشان و مصرف کنندگان نهایی است.

پیچیدگی فعالیت ها در صنایع پایین دستی به دلیل وجود بخش های زنجیره ای با دامنه فعالیت های مختلف است که
شامل موارد زیر می باشد:

• پالایش
• پتروشیمی
• توزیع
• بازاریابی عمده
• خرده فروشی

۲) بخش های اصلی صنایع پایین دستی در صنعت نفت و گاز

بخش های اصلی در صنایع پایین دستی عبارتند از:

• پالایش نفت
• عرضه و تجارت
• بازاریابی محصولات
• عمده و خرده فروشی

دو نوع شرکت وجود دارد که در این بخش ها رقابت می کنند و به عنوان شرکت های یکپارچه و شرکت های مستقل شناخته می شوند.

شرکت های یکپارچه تنها در یک بخش خاص فعالیت نداشته و در هر دو بخش صنایع بالادستی و پایین دستی در زنجیره تامین حضور دارند.

شرکت های مستقل نیز همان طور که از نامشان پیداست، هیچ فعالیتی در صنایع بالا دستی ندارند.

کد خبر: ۱۴۰۱۷۱۲۰۳۲۳۰۰۱۱