گردشگری کشاورزی ره‌آورد توجه نیشکر به مناطق همجوار/ نمود توجه به مسئولیت‌های اجتماعی در جشنواره ملی شکرستان

به گزارش پایگاه خبری تجهیز نیوز و به نقل از نبض شهر، استان خوزستان حوزه آبگیر پنج رودخانه بزرگ کرخه، دز، کارون، جراحی و هندیجان است که از سلسله جبال زاگرس در مراکز ایران سرچشمه گرفته و پس از عبور از این استان به خلیج فارس می پیوندد. خوزستان در ناحیه گرم و استوائی و بر روی کمربند نیشکرخیزجهان قرار دارد. شایدکمتر نقطه ای از جهان باشد که شرایط و استعدادهای لازم را برای کاشت و توسعه نیشکر بطور یکجا  همانند خوزستان در خود جای داده باشد. در ایران امکان کاشت نیشکر و بهره برداری از این محصول فقط در استان خوزستان میسر می باشد. به هر حال طبق شواهد تاریخی ،سابقه کشت نیشکر در خوزستان به حدود بیش از ۲۰۰۰ سال می رسد و نام خوزستان به معنی شکرستان نیز بدلیل اهمیت کشت نیشکر و تولید شکر در اقتصاد این منطقه در زمان های گذشته بوده است. 

در خوزستان عملیات اجرایی واحدهای هفتگانه نیشکری خوزستان درسطح ۸۴هزار هکتار در جنوب و شمال اهواز از دهه ۷۰ شروع شد و از ابتدای دهه ۸۰ یکی پس از دیگری به بهره برداری رسیدند. واحدهای هفتگانه نیشکری سلمان فارسی،  حکیم فارابی، امام خمینی(ره)، دهخدا، امیرکبیر، میرزاکوچک خانو دعبل خزاعی به تنهایی حدود ۴۰درصد شکر کشور را تولید می‌کنند.واحدهای نیشکری هفت تپه و کارون از دیگر واحدهای مستقل تولید شکر در خوزستان هستندکه البته نیشکر هفت تپه هم به مجموعه واحدهای نیشکری خوزستان افزوده شده است .براساس برنامه چشم انداز ۱۴۰۴،  حدود ۷۰درصد تولید شکر مورد نیاز کشور در خوزستان از تولید دو محصول راهبردی نیشکر وچغندر قند تامین می شود ونیاز فعلی کشور بهشکر سالانه ۲٫۲ میلیون تن است .

امسال طبق برنامه ریزی شرکت توسعه نیشکر ترتیبی اخذ شد تا  همزمان با جشن برداشت ملی نیشکر ، نخستین نمایشگاه دستاوردهای صنعت نیشکر و همچنین نخستین جشنواره شهد ورسانه در کارخانه کشت و صنعت حکیم فارابی برگزار شود که این رویداد در تاریخ چند ساله فعالیت های کشت و صنعت نیشکر و دوره  مدیریت های گذشته نیشکر ، منحصر به فرد و نوین بود .

می توان گفت این اقدام جای تحسین دارد چرا که پیوند دو ارگان میراث فرهنگی وگردشگری خوزستان وکشت وصنعت نیشکر در حوزه گردشگری نیشکر به لحاظ علمیاتی پررنگ تر شده که این خود ارزشمند است و  به تدریج در توسعه اقتصادی استان و جذب گردشگران به طبیعتی گردی صنعت نیشکر در خوزستان  تاثیر گذار خواهد بود . از سوی دیگر برگزاری جشنواره شهد و رسانه دیگر برنامه خوبی بود که امسال با برنامه ریزی عبد علی ناصری مدیر عامل شرکت توسعه نیشکر وصنایع جانبی و تلاش تیم روابط عمومی آن شرکت رقم خورد . که این مهم  در تولید محتوای با کیفیت و ارتباط هر چه بیشتر رسانه ها با کشت وصنعت نیشکر بسیار مفید است . این رویداد مهم باعث شده که ما نیز فرصت را مناسب دیده و به تهیه گزارشی از برپایی نمایشگاه دستاوردهای صنایع نیشکر بپردازیم که حاصل آن را می خوانید .

نمایشگاه در محوطه  شرکت کشت وصنعت حکیم فارابی بصورت سوله چادر مانند برگزار شده و غرفه هایی متشکل از انجمن های گردشگری و چند شرکت زیر مجموعه نیشکر و صنایع دستی به چشم می خورد . درکنار این سوله هم  نان شیرینی محلی شادگان ، خرما ، کلوچه ، چای ترش ، قهوه و چای سیاه برای بازدید کنندگان تدارک دیده شده است .یکی از غرفه هایی که  محصولات بتنی و پلی اتیلنی و لوله های زهکشی کاربردی صنعت نیشکر در آن به نمایش گذاشته شده شرکت آبان بسپار  توسعه نام دارد .

مسعود عباسی کارشناس کیفیت این شرکت می گوید : تامین کننده  لوله های آبیاری و زهکشی شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی هستیم  این لوله ها نقش مهمی در بهبود فرآیندهای آبرسانی انتقال آب، زهکشی زمین‌های شور،  هدایت و کنترل آب در مزارع و همچنین مبلمان شهری و بسته بندی مواد صنعتی و خوراکی ایفا می کنند.

وی ، با اشاره به اینکه کیسه های شکر هم در همین شرکت تولید می شود تصریح می کند :  حضور ‌ما در این نمایشگاه با هدف تبلیغات داخلی فعالیتهای تولیدی بوده است اما با توجه به نامگذاری امسال توسط مقام معظم رهبری “تولید ، پشتیبانی ، مانع زدایی ” میتوان برگزاری این نمایشگاه ها را در تحقق  اهداف کلان کشور و این شعار سال موثر دانست .

تجریم ها فرصتی برای رقابت بین شرکتهای تولیدی است 

شرکت لوح سبز جنوب دیگر واحدهای تولیدی شرکت کننده در نمایشگاه دستاوردهای صنعت نیشکر است و در آن نمونه هایی از چوب ها ی  MDF به نمایش گذاشته شده است .

براتی پور ، مسئول این غرفه درخصوص مشکلات واحدهای تولیدی اینگونه می گوید : تحریم ها برای شرکت های تولیدی یک فرصت بوده چرا که محصولات داخلی در سطح کشور توزیع و رقابت بین شرکت های تولیدی بیشتر می شود .

وی ، با بیان اینکه شرکت لوح سبز جنوب ، نخستین شرکت تولید کننده MDF  در سطح کشور از باگاس نیشکر است می افزاید : فعالیت این شرکت تولیدی از سال ۱۳۸۹ بود و تولیدات آن به کشورهای عراق ، افغانستان ، سوریه و ترکیه صادر می شود. برگزاری این نمایشگاه برای شناخت توانمندی ها و رفع نقاط ضعف و تقویت پتانسیل های شرکت های تولیدی و همچنین شناخت بازار هدف و جذب سرمایه گذاران در استان موثر است.

ورود مسئولان برای افتتاحیه نمایشگاه دستاوردهای صنایع نیشکر ، موسسه تحقیقات وآموزش توسعه نیشکر و صنایع جانبی که یکی دیگر از غرفه های نمایشگاه است یکباره شلوغ شده و گروهی از بازدید کنندگان نیز در این غرفه حضور یافته و سوالات متعددی از مسئول غرفه می کنند. برخی کتاب ها و مقالات تحقیقاتی و روش تولید زنبور تلنموس به عنوان عامل کنترل افت ساقه خوار نیشکر ، لارو ساقه خوار نیشکر ، وانواع کلون امید بخش نیشکر برای اصلاح نیشکر و تولید ارقام جدید نیشکر برای آشنایی عموم با فعالیت این موسسه تحقیقاتی به چشم می خورد .

به گفته چراغی مسئول این غرفه ، فعالیت تحقیقاتی موسسه در حوزه  های آب ،زراعت .گیاه پزشکی و صنعت است. در این حوزه ها تحقیقات با توجه به نیاز صنعت نیشکر و چالش ها و ‌مسایلی است که وجو د دارد تا بوسیله این تحقیقات مشکلات را رفع کرد .

وی می افزاید : این نمایشگاه  نمادی از تعامل و برنامه ریزی خوب دو دستگاه دولتی یعنی میراث فرهنگی ، گردشگری وصنایع دستی و همچنین شرکت توسعه نیشکر است و مهمترین دستاورد نمایشگاه آشنایی عموم با فعالیتهای شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی آن می باشد .

در حین تهیه گزارش تابلوهایی از عکس های ۱۴ عکاس خوزستانی در سرسرای نمایشگاه توجه مان را به خود جلب می کند. این تابلو ها تصویرهایی از مزارع سبز نیشکر ، دروگرهای نیشکر ، وکارگران نیشکری است که  تنوع و جذابیت نمایشگاه را بیشتر و تخصصی تر کرده است.

انجمن های مردم نهاد استان خوزستان هم غرفه دیگری است که  نظر مان را به خود جلب کرده و به طرف آن می رویم تا درباره علت حضور این انجمن در نمایشگاه دستاوردهای صنعت نیشکر جویا شویم .

الهام ضمدی ، دبیر انجمن فرهنگ گردشگری زیگورات شوش می گوید : خوزستان در حوزه گردشگری دارای پتانسیل‌های بسیار بالایی نسبت به برخی کلان شهرها است  و وظیفه انجمن ها در معرفی هر چه بهتر این ظرفیت هاست . هدف ما نیز معرفی صنایع نیشکری درعرصه های مختلف بویژه گردشگری بوده که در این راستا بروشورهای آموزشی گردشگری کشاورزی و صنعت نیشکر را به نمایش گذاشته ایم  .

وی می افزاید : انجمن های مردم ‌نهاد خوزستان شامل انجمن میراث داران پرند شوشتر و‌انجمن فرهنگی گردشگری زیگورات شوش‌است . ما در ایام نوروز جهت معرفی پتانسیل های گردشگری نیشکر فعالیتهای مختلفی انجام داده ایم که به شناخت هرچه بیشتر گردشگران از ظرفیتهای خوب استان کمک شایانی کرده است.

کیف های چرمی و بدلیجات و آثار دستی میناکاری غرفه گردشگری اهواز ،حصیر بافی شوشتر و گلیم بافی خرمشهر نیز  از دیگر جاذبه های ارائه شده در نخستین نمایشگاه توانمندی های گردشگری و صنایع دستی نیشکری است که ضمن تنوع نمایشگاه ، ضرورت توجه مسئولان  به این آثار دستی  و توسعه صنعت توریسم را برای اشتغالزایی دو چندان می کند .

غرفه دیگری که در آن انواع شکر با طعم های مختلف با بسته بندی های زیبا و رنگین وجود دارد متعلق به شرکت توسعه نیشکر وصنایع جانبی شرکت فارابی است .

تولید شکر مایع  افزایش بهره وری بیش از ۲۰ درصدی از طریق نیشکر را در بر خواهد داشت 

یار احمدی کارشناس مسئول این شرکت می گوید : شرکت کشت و صنعت فارابی در واقع ۱۷ محصول تولیدی متفاوت از نیشکر دارد که شکر مایع یک نوع آن است که هنوز مجوزهای لازم برای بحث تولید آن صادر نشده است ولی در حال اخذ مجوزهای آن از سازمان های مربوطه هستیم و با  اخذ مجوز می توانیم ۱۰ درصد شکر هر کارخانه یعنی ۱۷ هزار تن ظرفیت تولید سالانه داشته باشیم  .

وی می افزاید: تولید شکر مایع بین ۲۰ تا ۲۵ درصد باعث افزایش بهره وری از طریق نیشکر می شود بنابراین منحرف کردن خط تولید به سمت تولید شکر مایع می تواند باعث اشتغالزایی بیشتر و همچنین فعال شدن صنایع بسته بندی و تکمیلی می شود .

یار احمدی ، با بیان اینکه صنعت نیشکر در خوزستان پشتوانه چند هزار ساله دارد تصریح می کند : طرح توسعه نیشکر بخش مهمی از نیروی کار استان به خود اختصاص داده و همچنین تولید ناخالص ملی خوبی را در استان رقم می‌زند و می توان گفت ظرفیت خیلی خوبی برای توسعه محصولات متفاوت وجود دارد .

این کارشناس مسئول می گوید: می توانیم  ۵۵ محصول متفاوت شیمیایی داشته باشیم یکی از این محصولات آبلیمو است فقط نیاز به سرمایه‌گذاری داریم که بتوانیم  وارد این حوزه شویم و پشتیبانی صنایع دولتی قرار گیرد تا در کنار آن صنایع رشد کنند.

وی می افزاید : مدیر عامل شرکت توسعه نیشکر گام های خوبی برای حمایت از سرمایه گذاران در صنعت نیشکر برداشته و می توان تغییرات خوب را در بدنه شرکت مشاهده کرد اما با توجه به اینکه  میزان تولید شکر در کشور کمتر از میزان نیاز است ،  بحث صادرات به  مجوزهای دولت نیاز دارد .

ظرفیت های خوب گردشگری در روستای “علوه” وجود دارد 

یکی دیگر از غرفه ها مربوط به روستای علوه از شهرستان کارون است که طبق گفته مسئول غرفه ، “علوه،یعنی جای بلند”.روستای علوه  علاوه بر اینکه از یک نخلستان، مزرعه کنجد، تاکستان و سایر فراورده های کشاورزی برخوردار است، دو گونه منحصر به فرد چای قرمز و زعفران محلی (عصفر)دارد که در سایر مناطق برداشت نمی شود. این خصیصه باعث شده در ماههای اول شناسایی این روستای گردشگری، جشنواره چای ترش یا همان چای قرمز برگزار شود حتی جشنواره زعفران هم دراین روستا برگزار شده که نمایانگر پتانسیل های خوب این روستا برای جذب گردشگر می باشد .

وقتی مسئول غرفه خود را ابوعلی مدیر گردشگری معرفی می کند به یاد مطلبی که مدتی قبل درباره این فعال گردشگری روستایی خوانده بودم می افتم که نوشته بود در روستای علوه یک سازه خاص وجود دارد که گردشگران را جذب می کند. مضیف گلی این روستا با قدمت ۱۲۰ ساله محلی است که کریم باوی معروف به ابوعلی مدیریت آن و سایر امور مربوط به گردشگری روستا را بر عهده دارد.

ابوعلی می گوید : برخورداری روستای علوه از همه مزیت هایی که نام بردم سبب شده تا علوه به خاطر بسته بندی و عرضه چای ترش، کنجد محلی، صنایع دستی، عسل فرآوری شده در خود روستا، دوغ محلیبه یک روستای هدف گردشگری تبدیل شود. گردشگران زیادی به روستای ما می آیند و غذای محلی و محصولات کشاورزی و‌صنایع دستی زیادی را برای آنها اماده و به فروش می رسانیم .

وی می افزاید: ‌با توجه به اینکه برگزاری این نمایشگاه ها در شناسایی و معرفی ظرفیت های گردشگری روستا موثر هستند تصمیم گرفتیم در این نمایشگاه شرکت کنیم و اینجا آثار دستی و هنری ۳۰ نفر از زنان توانمند روستای علوه را به نمایش گذاشته ایم و از شرکت توسعه نیشکر و میراث فرهنگی وگردشگری برای برپایی این نمایشگاه تشکر می کنیم .

رشد صنعت گردشگری کشاورزی در گرو ارتباط دو چانبه میراث فرهنگی و گردشگری و شرکت توسعه نیشکر است

دیدگاه معاون سیاسی اجتماعی استانداری خوزستان در جریان بازدید از نمایشگاه دستاوردهای صنایع نیشکر این است که خوزستان قطب کشاورزی است و این ضرورت احساس می شد که اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری به این حوزه ورود کند چراکه  ارتباط میراث فرهنگی وگردشگری با نیشکر  می تواند صنعت گردشگری کشاورزی را در استان رقم بزند .

رضا نجاتی اظهارمی کند : در بازدید از غرفه ها نشاط و شادی را درغرفه داران صنایع و دستاوردهای نیشکر دیدیم و فضای همدلی و همکاری به چشم می خورد . امیدواریم این کار  مستمر باشد تا بتوانیم شاهد توسعه اقتصادی استان باشیم .

وی می افزاید : برگزاری نخستین نمایشگاه دستاوردهای صنعت نیشکر با همکاری اداره کل میراث فرهنگی وگردشگری استان بیانگر پیوند اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری  با حوزه کشاورزی است و ما هم در استانداری تمام تلاش مان را می کنیم تا به این روند کمک کنیم .

نمایشگاه دستاوردهای صنایع نیشکر ، گامی مهم در اشتغالزایی  و بوم گردی و تقویت اقتصاد روستاها  است 

مدیر عامل شرکت توسعه نیشکر وصنایع جانبی هم در گفتگوی اختصاصی با ما در حاشیه این نمایشگاه می گوید : این گونه نمایشگاه ها را  به شکل سازماندهی شده می توان برنامه ریزی کرد ولی شاید همیشگی نباشند  .

عبد علی ناصری اظهار می دارد : با توجه به اینکه شرایط اقلیمی خوزستان در فصل زمستان برای گردشگران خوب است باید از فرصت استفاده کرد تا جاذبه های صنعت نیشکر هم به آنها معرفی شود که تالاب ناصری و تالاب شادگان به علت طبیعت بکر و پناهگاه  حیات پرندگان بیشتر مورد استقبال قرار می گیرند .

وی می گوید :تور لیدرهایی که این مسیرها را انتخاب می کنند می توانند به شکل رایگان با وضعیت تولید جانبی شرکت نیشکر آشنا شوند .مسیرهای ایمن وبدون خطر گردشگری  با کمک اداره کل میراث فرهنگی  مشخص  می شود تا در زمانی که فرایند برداشت نیشکر را داریم گردشگران هم بتوانند طبیعت گردی از صنعت نیشگر را مشاهده کنند  .

ناصری معتقد است : این نوع  نمایشگاه ها مردم را با صنایع دستی روستایی آشنا می کنند و نقش مهمی در اشتغالزایی و همچنین بوم گردی و پیوند بین مردم با روستاها دارند.

وی می افزاید : این نوع گردشگری باعث اشتغال‌زایی وتقویت اقتصاد روستائیان می شود  و این ظرفیت را در کل کشور هم می‌توان ایجاد کرد .درحال حاضر خیلی از روستاها موظیف ایجاد کردند که هم مردم  وهم گردشگران می توانند از آنجا بازدید کنند .

آنچه از گزارش فوق بر می آید این نکته است که برای تولید شکر مایع در سطح وسیع در شرکت های نیشکری نیازمند اخذ مجوزهای لازم از سوی ارگان های مربوطه هستیم و اگر این روند سریعتر انجام شود می توان در افزایش روند تولید نیشکر گام های مثبت برداشت .

از سوی دیگر می توان گفت گردشگری کشاورزی در  واحدهای بزرگ کشت و صنعت، به صورت فعالیتی تجربه‌گرا و بدون نیاز به احداث هرگونه سازه به لحاظ اقتصادی به صرفه  و منجر به اشتغالزایی و درآمدزایی روستائیان ساکن در پیرامون واحدهای صنعتی کشت وصنعت نیشکر نیز می شود . از این رو حضور گردشگران وهدایت کمک های شرکت ها در حوزه مسئولیت های اجتماعی به سمت ایجاد توسعه پایدار گردشگری وصنایع دستی در روستاهای اطراف مزارع نیشکری و همچنین برقراری ارتباط بین فعالیت شرکت و رونق اقتصادی جامعه مهمترین دستاورد این مسیری است که اکنون اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری وصنایع دستی با شرکت توسعه نیشکر وصنایع جانبی پیش گرفته اند و فقط نیاز به برنامه ریزی خوب و دقیق و ارتباطات وهماهنگی منسجم و همکاری برای اخذ مجوز های گردشگری کشاورزی  است که انتظار می رود این اهداف تحقق یابد.