تفاوت زن در اسلام و دیگر ادیان

 برخلاف دیدگاه‌های منفی که نسبت به جایگاه زن بیان شده است، اسلام زن را عنصر گناه نمی‌داند و دلیل خروج آدم از بهشت را به وسوسه همسرش حوا بیان نمی‌کند. قرآن به صراحت آدم را وسوسه شده شیطان می‌داند: «فَوَسْوَسَ إِلَّیْهِ الشَّیْطَانُ قَالَ یَاآدَمُ هَلْ أَدُلُّکَ عَلَی شَجَرَهِ الْخُلْدِ وَمُلْکٍ لاَّیَبْلَی» (پس شیطان او را وسوسه کرد، گفت: ای آدم، آیا تو را به درخت جاودانگی ومُلکی که زایل نمی‌شود راه نمایم؟)

در این مطلب به جایگاه زن در کشورهای گوناگون پرداخته شده است و در پایان جایگاه والای زن در اسلام بیان شده است:

یونان: یونانیان زن را زاده شیطان می‌دانستند و او را در هیچ کاری مداخله نمی‌دادند و فقط برای ارضاء غریزه جنسی و خدمت گزاری، از او استفاده می‌کردند. در یونان زن به آسانی مورد معامله و واگذاری به بیگانه قرار می‌گرفت.

روم: هر چند رومی‌ها در قوانین و حقوق، پیشرفت زیادی داشتند، اما عقیده آن‌ها درباره زن این بوده است که او را به علت دارا نبودن روح انسانی، برای حشر در روز قیامت لایق نمی‌دانستند. در نظر رومیان زن مظهر شیطان و انواع ارواح موذیه بود، از این جهت در خندیدن و سخن گفتن از او جلوگیری می‌کردند و اکثراً دهان او را جز در موارد خوردن می‌بستند. در روم زنان همیشه تحت کفالت بودند و احتیاج به قیم داشتند و پس از مرگ مانند اشیا به ارث برده می‌شدند.

چین: اگر دختری متولد می‌شد، خویشان و نزدیکان با نهایت تأسف و ترحم به پدر طفل تسلیت می‌گفتند. دختران را زنده می‌کشتند یا به صحرا می‌افکندند و یا به برده فروشان می‌دادند. چینیان خیال می‌کردند خداوند خالق پسران است و شیطان خالق دختران، لذا در نظر آنان پسران با برکت بودند و دختران طوق لعنت. قربانی دوشیزگان برای خدایان در چین مرسوم بوده است.

جاهلیت عرب: زن در میان عرب‌های جاهلی وضعیت نامناسبی داشته، با فجیع‌ترین وضع زندگی می‌کرد و مانند کالایی خرید و فروش می‌شد و از هر گونه حقوق اجتماعی و فردی حتی حق ارث محروم بود. آنان زن را در شمار حیوانات قرار داده و او را جز لوازم و اثاث زندگی می‌شمردند. غالباً از بیم قحطی و یا از ترس آلودگی، دختران خود را در روز اول تولد سر می‌بریدند و یا از بالای کوه بلند به دره عمیقی پرتاب می‌کردند و گاهی در میان آب غرق می‌کردند.

هم‌چنین زنده به گور کردن دختران مرسوم بوده است. به عنوان نمونه وقتی از قیس بن عاصم سوال شد که تا کنون چند نفر از دخترانت را زنده به گور کرد، پاسخ داد: دوازده یا سیزده دختر. به همین منظور آیاتی چند از قران کریم در مزمت و نکوهش آنان بیان شده است، از جمله: «قد خسر الذین قتلوا اولادهم سفها بغیر علم»؛ (البته آنان که فرزندان خود را به سفاهت و نادانی کشتند زیانکارند.) و «وکذلک زین لکثیر من المشرکین قتل اولادهم شرکاؤهم» (و همچنین در نظر بسیاری از مشرکان، [عمل ظالمانه] کشتن فرزندانشان را بت‌های ایشان نیکو جلوه داد.)

جایگاه واقعی زن در اسلام

یکی از عالی‌ترین برنامه‌های اسلام که این دین را سرآمد تمام ادیان قرار داده است، از بین بردن تمام بی عدالتی نسبت به زن بوده است. اسلام بنیان برتری طلبی‌های قومی، نژادی، جنسی و مالی را ویران نمود و تمام انسان‌ها از مرد و زن، غنی و فقیر، عرب و عجم، سیاه و سفید، و زشت و زیبا را در یک صف قرار داد.

این دین آسمانی تنها ملاک برتری را تقوا و ارزش‌های معنوی و فضائل اخلاقی دانسته است. خداوند متعال می‌فرماید: «یا ایها الناس انا خلقناکم من ذکر وانثی وجعلناکم شعوبا وقبائل لتعارفوا ان اکرمکم عند الله اتقاکم» (ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره‌ها و قبیله‌ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید، گرامی‌ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست.)

از طرف دیگر، هدایت تشریعی، عام و گسترده است و به گروه خاصی اختصاص ندارد و هر کس می‌تواند از این دریای رحمت الهی حظ و بهره‌ای ببرد و راه تکامل و سعادت خویش را هموار سازد. خداوند متعال می‌فرماید: «انا هدیناه السبیل اما شاکرا واما کفورا» (ما راه را به او (انسان) نشان دادیم، خواه شاکر باشد یا ناسپاس؛ پس اختلاف در جنسیت نمی‌تواند مانعی برای تکامل باشد.)

شهید مطهری رحمه الله پیرامون این موضوع چنین می‌گوید: «اسلام در سیر من الخلق الی الحق یعنی در حرکت و مسافرت به سوی خدا هیچ تفاوتی میان زن و مرد قائل نیست.»

نمونه‌های تاریخی، گواهی صادق بر این مدعاست. در طول تاریخ، زنان بسیاری بوده‌اند که قله‌های ترقی را در نوردیده و به عنوان زنان نمونه و الگو معرفی شدند. «ضرب الله مثلاً للذین ءامنوا امرات فرعون اذ قالت رب ابن لی عندک بیتا فی الجنه ونجنی من فرعون وعمله ونجنی من القوم الظالمین ومریم ابنت عمران التی احصنت فرج‌ها» (خداوند برای مؤمنان به همسر فرعون مثل زده است در آن هنگام که گفت: پروردگارا خانه‌ای برای من نزد خودت در بهشت بساز و مرا از فرعون و کار او نجات ده و مرا از گروه ستمگران رهایی بخش. و همچنین مریم دختر عمران که دامان خود را پاک نگه داشت.)

هم‌چنین زن می‌تواند به مقام و منزلتی برسد که غضب و رضایت او غضب و رضای الهی را در پی داشته باشد، چنان که در حدیثی از رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله درباره حضرت فاطمه علیها السلام آمده است: «ان الله لیغضب لغضب فاطمه ویرضی لرضاها (همانا خداوند از غضب فاطمه غضبناک و از خشنودی او خشنود می‌شود.)

با انتشار عکسی در فضای مجازی، نگاه ویژه علامه حسن زاده به جایگاه زن نیز به نمایش درآمده است: