ویژگی‌های تدفین در گیلان قدیم
به گزارش پایگاه خبری تجهیزنیوز، کاوش‌های باستان‌شناسی استان گیلان که عملا با کاوش گورستان باستانی مارلیک در فاصله سال‌های ۱۳۴۰-۱۳۴۱ آغاز و پس از آن تا کنون بدون وقفه ادامه یافته، اطلاعات جامعی در ارتباط با گونه‌های قبور و اشیاء تدفینی را در اختیار ما می‌گذارد که با تحلیل آن‌ها می‌توان دورنمایی از ساختار فرهنگی […]
به گزارش پایگاه خبری تجهیزنیوز، کاوش‌های باستان‌شناسی استان گیلان که عملا با کاوش گورستان باستانی مارلیک در فاصله سال‌های ۱۳۴۰-۱۳۴۱ آغاز و پس از آن تا کنون بدون وقفه ادامه یافته، اطلاعات جامعی در ارتباط با گونه‌های قبور و اشیاء تدفینی را در اختیار ما می‌گذارد که با تحلیل آن‌ها می‌توان دورنمایی از ساختار فرهنگی و هنری عصر آهن در این سرزمین را به تصویر کشید. گونه‌های قبوری که تا کنون در محوطه‌های گورستانی استان گیلان شناخته شده‌اند عمدتا شامل قبور از نوع حفره‌ای ساده، پشته‌سنگی، چهارچینه سنگی، خمره‌ای، کلان سنگی، دخمه‌ای و نوع دلمن است.
«قبور حفره‌ای ساده» به گونه‌ای از قبور اطلاق می‌شود که دارای بافت معماری ویژه‌ای نیستند بلکه تنها با خاک‌برداری از زمین شکل می‌گیرند. این قبور دارای زوایا و شکل منظمی بوده ولی عمدتا به شکل بیضی و یا دایره و مستطیل است. قبور پشته سنگی از نمونه‌های قبور حفره‌ای است که تنها با خاک‌برداری از زمین شکل گرفته و پس از دفن میت در فضای خاک‌برداری شده و پوشاندن جسد با خاکِ دستی پیرامون گور، بر روی آن چند قطعه سنگ به طور منظم و یا غیرمنظم به عنوان علامت می‌گذاشتند.
«قبور چهارچینه سنگی» به گونه‌ای از قبور اطلاق می‌شد که پس از خاک‌برداری زمین، دیوارهای چهارگانه آن با سنگ‌های قلوه و لاشه به صورت خشکه چین و یا با ملاط گلِ رس چیده می‌شوند. با دفن اموات و قراردادن اشیای تدفینی در پیرامون آن، خاک دستی بر روی میت ریخته می‌شده و روی گور نیز با سنگ‌هایی که بر روی دو دیوار طولی آن قرار می‌گرفت بسته می‌شد. این گونه از قبور در گورستان‌هایی دیده می‌شود که در پیرامون خود دارای سنگ فراوان است.
«قبور خمره‌ای» شامل خمره‌های سفالین با دیواره ضخیم است که میت با بدنی فشرده و پاهای جمع شده در درون آن قرار داده می‌شد و پس از آن به پهلو، در جهت شرقی- غربی و یا شمالی- جنوبی بر روی زمین قرار داده شده‌اند. تصور می‌شود خمره‌های سفالین برای دفن اموات کودک و یا افراد کم سن و سال مورد استفاده قرار می‌گرفته و به احتمال بیان‌کننده چگونگی قرارگیری جنین در درون رحم است.
«قبور کلان‌سنگی» که ترجمه‌ای از قبور نوع مگالیتیکی است اصطلاحا به قبوری گفته می‌شد که ساختار آن تماما از سنگ شکل گرفته و از ویژگی خاص نیز برخوردار می‌باشند. این قبور اساسا دارای حریمی از سنگ به شکل دایره می‌باشند که در بخش میانی آن، گوری عموما در جهت شرقی – غربی قرار می‌گرفت.
«قبور دخمه ای» عموما در مکان‌هایی ساخته می‌شد که خاک آن محکم و دارای ترکیبات گچ و یا آهک باشد تا با حفر گودال در آن بخش فوقانی گور فرو نریزد. پس از اتمام مراحل دفن میت، درون حفره با خاک پر و درب ورودی آن با قطعه سنگی مسدود می‌شد. راه ورودی نیز با خاک پر شده و با سطح زمین یکسان می‌گردید.
قبور «دلمن» در استان گیلان به طور محدود و کم‌تعداد مورد شناسایی قرار گرفته و شامل گوری سنگی، در ابعاد بزرگ در داخل حریمی سنگی و دایره‌ای شکل است که پس از انجام مراحل تدفین روی آن با توده‌ای از خاک پوشانده می‌شد به طوری که به صورت پشته‌ای از خاک و تپه‌ای مصنوعی در می‌آمد.
دیدگاهتان را بنویسید