معرفی باغ اتابک

قدمت باغ، به دورۀ قاجار برمی گردد و باغ و عمارتی که در آن قرار داشت، به خواست میرزا علی اصغرخان اتابک مشهور به اتابک اعظم، صدراعظم ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه و محمدعلی شاه، ساخته شده بود. این باغ و عمارت در نزدیکی میدان فردوسی و خیابان علاءالدوله به عنوان محلی برای سکونت وی ساخته شده بود. پس از درگذشت میرزا علی اصغرخان اتابک، وارثانش باغ را به ارباب جمشید جمشیدیان می فروشند و پس از مدتی ارباب جمشید، باغ اتابک را برای دریافت وام نزد بانک استقراضی ایران به رهن می دهد و چون توان پرداخت بدهی خود را در موعد مقرر نداشته، ناگزیر باغ را به بانک می فروشد. پس از این اتفاق در مهرماه سال ۱۲۹۴ سفارت روسیه باغ را اجاره می کند و تا سال ۱۲۹۶ اجاره را پرداخت می کند.

در تیرماه سال ۱۲۹۸ این باغ در برابر۴۰ هزار تومان در بانک گرو گذاشته شده و در سال۱۳۰۰ طی عهدنامه ای، تمام اموال غیرمنقول بانک مزبور به دولت ایران واگذار گردید. اداره ثبت اسناد ایران در آذر ماه سال ۱۳۰۶ در روزنامه رسمی کشور و روزنامه کوشش، چندین آگهی درباره مالکیت باغ اتابک منتشر نمود و چون سفارت شوروی هیچگونه اعتراضی نکرد، باغ اتابک به مالکیت رسمی دولت ایران درآمد و وزارت مالیۀ ایران به این باغ منتقل شد. اما به موجب بند ۹ این عهدنامه، کلیۀ مؤسسات آن دولت از جمله املاک غیرمنقول بانک استقراضی روسیه، که به ایران تعلق داشت به روسیه واگذار شد.در دوران پهلوی، دولت ایران بارها به سفارت شوروی تذکر داد که محل سفارت را تخلیه کند اما دولت روسیه نپذیرفت و به این صورت شد که مالک باغ اتابک همچنان دولت روسیه باقی مانده است. معمار عمارت درون باغ، میرزا مهدی خان شقاقی، اولین مهندس معمار ایران بوده است. اکنون باغ اتابک یکی از معدود باغهای باقیمانده در دل تهران از دورۀ قاجار است.