شهری در دل میراث ماندگار جاده ابریشم

به گزارش پایگاه خبری تجهیز نیوز، شهرستان گرمه در جنوب غربی استان خراسان شمالی قرار گرفته و از شمال به شهرستان مانه و سملقان، از شمال غربی به استان گلستان (شهرستان گالیکش)، از غرب و جنوب به استان سمنان (شهرستان میامی)، از جنوب و شرق به شهرستان جاجرم محدود می‌شود. 

در شمال غربی روستای دشت مدخل محور باب‌الرضا (ع) و پیونددهنده دو استان خراسان شمالی و گلستان و در گوشه جنوب غربی شهرستان، استان سمنان از طریق جاده مهم جدیدالاحداث به میامی متصل می‌شود. اقتصاد این منطقه عمدتاً بر مبنای کشاورزی، دام‌پروری و در دهه‌های اخیر حمل‌ونقل و صنایع وابسته است. با توجه به وضعیت اقلیمی، کشاورزی در بیشتر مناطق شهرستان به‌صورت کشت آبی است. 

شهرستان گرمه دارای پیشینه و تاریخ مشترکی با شهرستان جاجرم بوده است. در بخش‌های خوش آب‌وهوای شمال شهرستان یعنی مناطق دشت و سپیدداری تا رباط قره‌بیل محوطه‌های باستانی متعددی کاوش شده‌اند که با اکثر محوطه‌های اوج دوران شهرنشینی دشت گرگان هم‌دوره و بالطبع در ارتباط بوده‌اند. به نظر می‌رسد با متروکه شدن این کانون‌های فرهنگی، الگوی زندگی در این منطقه تغییر کرده و بجای زندگی در حاشیه رودخانه‌ها، اجتماعاتی شکل گرفتند که ادامه همان جوامع فرهنگ‌های متروکه دشت گرگان باشند. 

در منابع تاریخی متعلق به اواخر دوران تاریخی و دوران اسلامی، از گرمه به «جرمق» یاد شده است. میراث ماندگار جاده ابریشم و آثار ارزشمندی چون رباط دینارزاری (دشت)، رباط قره‌بیل، رباط عشق و نیز قلاع تاریخی مهمی چون قزلر قلعه دشت (سلجوقی)، قلعه باشکوه جلال‌الدین (خوارزمشاهی)، قلعه خواجه سنگاور نارنج قلعه و قلعه منیر آباد (قرون ۷و۸ هجری) نشان‌دهنده اهمیت و رونق گرمه در دوران میانه اسلامی است. 

فرهنگ و هنر

شهرستان گرمه مردمی متدین و مذهبی هستند با ترکیب فرهنگی و زبانی تاتی و فارسی (به‌جز روستاهای کردزبان: رباط قره‌بیل (بخشی ترک‌زبان)، چهارچوبه، شورک، قزل حصار علیا و سفلی، برزنه و کرکی)، هر سه شهر گرمه، ایور و درق از گذشته دارای مسجد جامع بوده‌اند که مساجد جامع تاریخی در این دو شهر هم‌اکنون نیز پابرجا است و به همت میراث فرهنگی مرمت و احیا شده‌اند. اهالی شهرستان گرمه دارای آداب و رسوم و سنت‌ها و آئین‌های متنوع و ماندگاری چون آئین‌های پر شور سوگواری حسینی در ماه‌های محرم و صفر (تعزیه‌خوانی، نمایش تنور خولی، علم‌گردانی، مراسم بیل گردانی یا تعزیه‌خوانی قوم بنی اسعد) و تقدیم نذورات، فتیر و حلیم و… است.