چالش‌های برجام در سه صحنه

به گزارش پایگاه خبری تجهیز نیوز، یادداشت رضا نصری حقوقدان بین‌المللی در روزنامه ایران:

سرانجام، دو ماه پس از روی کار آمدن دولت بایدن، ایران و امریکا از فاز دعوای لفظی و دعوت به ژست‌های نمادین گذر کردند و فاز اقدامات عملی را کلید زدند. یعنی در عمل، هدف غایی طرفین که بازگشت به برجام و لغو تحریم‌هاست، رسمیت پیدا کرد.

تحقق هدف همچنان با چند چالش در سه صحنه واشنگتن، تهران و منطقه‌ روبه‌روست که نیاز به تدبیر و مدیریت دارد.

چالش نخست مربوط به مانع‌تراشی‌های مخالفان برجام و لابی‌های پر نفوذ آنها در واشنگتن برای دولت بایدن است. به طور مشخص‌تر، تندروهای واشنگتن قصد دارند دست‌کم از دو طریق دولت بایدن را از لحاظ سیاسی و حقوقی تحت فشار بگذارند تا در اجرای نقشه راه ناکام بماند.

دولت بایدن باید تلاش کند به افکار عمومی و کنگره نشان دهد این تحریم‌ها ارتباطی با اتهام واهی «حمایت از تروریسم» ندارد و این تغییر برچسب‌ها نیز – نه به منظور مبارزه ادعایی با تروریسم که با هدف کارشکنی و تله‌گذاری برای دولت او صورت گرفته است.

در واشنگتن، دعوایی است که بین کنگره و دولت بایدن بر سر تفسیر و چگونگی اجرای قانون «بازبینی توافق هسته‌ای با ایران» یا قانون موسوم به INARA انجام خواهد گرفت.

مطابق این قانون – که در سال ۲۰۱۵ به تصویب کنگره رسید؛ دولت وقت موظف شد متن «برجام» را تسلیم کنگره کند تا این نهاد پس از یک بررسی حداقل ۳۰ روزه در مورد توافق رأی‌گیری کند.

چالش دوم مربوط به تشدید بدبینی‌ها، مانع‌تراشی‌ها و فضای سیاسی در تهران است. اول اینکه محتمل است با اُفت و خیزهای سیاسی در واشنگتن، طیفی از تصمیم‌گیران ارشد در ایران دچار بدبینی مضاعف نسبت به نیت واقعی بایدن و سرخوردگی نسبت به لغو تحریم‌ها گردند و متناسب با این نگاه اقداماتی نیز انجام دهند که فرایند دیپلماتیک را از ریل خارج نماید.

چالش سوم مربوط به تحرکات و کارشکنی‌ رژیم‌های متخاصم منطقه است که نسبت به احتمال فروکش تنش میان تهران و واشنگتن از هم‌اکنون بشدت نگران شده‌اند و در این راستا ممکن است به هر ماجراجویی ناپسندی روی بیاورند تا مسیر دیپلماسی را منحرف سازند.

فراموش نکنیم مسألهٔٔ اسرائیل و سایر رژیم‌های متخاصم منطقه برخلاف ادعایی که دارند، صرفاً «یک‌طرفه بودن» برجام به سود ایران نیست.

مسألهٔ اصلی آنها این است که اولاً ایران از زیر فشار تحریم خارج شود و مؤلفهٔ «قدرت اقتصادی» نیز به سایر مؤلفه‌های قدرت آن اضافه گردد.

از آن مهم‌تر، بیم اصلی آنها از این است که از این پس «حل‌وفصل مسالمت‌آمیز اختلافات» میان تهران و واشنگتن به یک رسم و عادت رایج تبدیل شود و این رقابت فرسایشی که چند دهه و میلیاردها دلار برای استمرار آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند، سرانجام پایان یابد.

منبع: ایرنا