پسماندهای الکترونیکی در تهران را کجا می‌توان تحویل داد؟

حجم بالای پسماندها الکترونیکی از موضوعاتی است که در سال‌های گذشته یکی از دغدغه‌ه‏ای جدی در حوزه محیط زیست تبدیل شده است. آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد که در سال ۹۸، روزانه ۳۷ تن و در ۴ ماهه اول سال ۹۹، روزانه ۵۲ تن ضایعات الکترونیکی در تهران جمع‌آوری شده است. اما پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی شامل چه چیزهایی می‌شود و چه اهمیتی در حفظ محیط زیست دارد؟

پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی شامل کالاهای برقی مصرفی خانگی، همچون یخچال‌ها، اجاق‌های مایکروویو، تلویزیون، کامپیوتر، موبایل، لامپ و انواع باتری‌ها و… می‌شود. این پسماندها به دلیل خروج گازهای سمی و نشت ترکیبات خطرناک مانند سرب، جیوه و سایر فلزات سنگین در محیط اطراف محل دفن، باعث از بین رفتن گیاهان، آلودگی منابع آب زیرزمینی و خاک و تولید کمپوست می‌شود.

به گفته رییس اداره محیط زیست انسانی استان تهران، طبق تحقیقات انجام ‌شده، کشور ایران بزرگ‌ترین بازار مصرف قطعات رایانه را در منطقه دارد اما به دلیل نبود فرهنگ بازیافت، وجود ‌پسماند الکترونیک خطر بزرگی برای محیط‌ زیست محسوب می‌شود. ‌پسماندهای ناشی از قطعات رایانه‌ای و دستگاه‌های الکترونیکی با توجه به خطرهایی که دارند باید به‌صورت جداگانه و با روش‌های علمی حمل سپس دفع و بازیافت شود تا مانع از اثرات مخرب بر محیط‌ زیست و انسان‌ها شود.

به گفته فاطمه اکبرپور بر اساس برآوردهای انجام گرفته، سرانه تولید پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی در ایران از ۰.۲۷ کیلوگرم در سال ۱۳۷۶ به حدود ۷ کیلوگرم در سال ۱۴۰۰ خواهد رسید.

وضعیت پسماندهای الکتریکی در سطح جهانی

در حال حاضر پسماندهای الکتریکی و الکترونیکی بیشترین رشد را دارد. گزارش‌های مربوط به وضعیت مدیریت پسماندهای الکترونیکی در دنیا و ایران نشان می‌دهد که کشور آمریکا بزرگترین تولید کننده پسماندهای الکترونیکی در جهان بوده و ایران در خاورمیانه بیشترین مصرف‌کننده پسماندهای الکترونیکی را دارد. آسیا بزرگ‌ترین قاره در تولید پسماند الکترونیکی در گروه‏ای مختلف (لامپ، قطعات کوچک IT، صفحه تصویر، تجهیزات تبادل حرارتی، تجهیزات بزرگ و تجهیزات کوچک) به ازای هر نفر جمعیت است.

سرانه تولید این زباله‌ها در دنیا از ۲۰۰ گرم تا ۱۴ کیلوگرم متغیر است. به گفته مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند، الکتروکاپ بیش از پنج درصد از تولید پسماندهای جامد شهری را در بر می‌گیرد، که معادل ۵۰-۲۰ میلیون تن در سال در سطح جهان برآورد می‌شود.

مراکز الکتروکاپ در تهران کدام‌ها هستند؟

در حال حاضر ۲۸ غرفه الکتروکاپ، ضایعات الکترونیکی در سطح شهر تهران در حال فعالیت هستند. شهروندان می‌توانند با تحویل این ضایعات به اندازه ارزش ریالی هر کیلو، مبلغی دریافت کنند. البته جداسازی پسماندهای الکترونیک و الکتریکی و تحویل آن به هر کدام از ۴۵۰ غرفه بازیافت در سطح شهر تهران هم ممکن است. به این صورت که پیمانکار طرف قرارداد سازمان پسماند، این ضایعات را جمع آوری و به کارخانه‌ای ویژه منتقل می‌کند، این نوع از زباله پس از بازیافت دوباره وارد چرخه می‌شود.