برای کرسی‌های بین‌المللی فرش قرمز پهن نمی‌کنند!

با وجود اینکه ورزش ایران به دلیل عدم تاثیرگذاری مدیریتی در سطح بین الملل رنج می برد اما تاکنون هیچ اقدامی که بتواند حتی در کوتاه مدت به نتیجه مناسبی ختم شود صورت نگرفته و بارها شاهد این بودیم که ورزشکاران و تیم‌های ملی ایران از این قضیه ضرر کرده‌اند.

درست در همان روزی که رئیس کمیته ملی المپیک اعلام کرد ورزش ایران از کسب کرسی های تاثیرگذار بین المللی ناکام مانده، تیم فوتبال پرسپولیس در فینال لیگ قهرمانان آسیا مغلوب تیم کره ای شد و بعد از پایان این مسابقه بعضی ها به جای سهل انگاری های خودی، ضدیت AFC را عامل نایب قهرمانی تیم ایرانی عنوان کردند! چند ساعت بعد نیز یکی از کارشناسان حوزه ورزش به خوبی پاسخ این ادعاها را داد و اعلام کرد اگر AFC با ایران مشکل دارد چرا ما نامزد میزبانی جام ملت های آسیا (البته نمایشی) هستیم؟

به دنبال مقصر گشتن در زمان شکست،در ورزش ما نهادینه شده و تاکنون هیچ آسیب شناسی صورت نگرفته که چرا ورزش کشور به شکل فاجعه باری از تاثیرگذاری و نفوذ بین المللی دور مانده و  در مواقع حساس نمی تواند حق تیم یا ورزشکار خودی را بگیرد؟

کرسی های بی تاثیر در اختیار ایرانی ها

رضا صالحی امیری رئیس کمیته ملی درباره مشکلات ورزش ایران در کسب کرسی های بین المللی گفت: در عرصه دیپلماسی خیلی‌ها صحبت می‌کنند اما از دانش آن برخوردار نیستند. نخستین مسئله رابطه سیاسی است که در کسب کرسی تاثیر می‌گذارد وعامل دوم قدرت اقتصادی. چین، کره، ژاپن که امکانات و ظرفیت های بیشتری دارند امکان کسب کرسی بیشتری هم دارند. اگر قرار است یک دهه دیگر دارای ۵۰ کرسی تاثیرگذار باشیم از همین حالا باید برنامه‌ریزی کنیم. نکته دیگر توجه به قدرت دیپلماسی و چانه زنی است. اینکه در تهران بنشینیم و منتظر کرسی باشیم به هدف نمی رسیم.

رئیس کمیته ملی المپیک با بیان اینکه بیشتر کرسی های ایران در مجامع مختلف ورزشی تاثیرگذار نیستند؛ اظهار کرد: از ۱۲ کرسی خارجی که وقتی کسب می کنیم شماها تعریف می کنید اما فقط یکی از آن خوب است که آن هم عضویت رئیس کمیته در هیات اجرایی  است و مابقی عمدتا مربوط به کمیسیون هاست که بعضا ۴ سال یکبار هم تشکیل نمی شوند.۹۰ درصد کرسی های بین المللی ما اثر گذار نیستند و بسیاری از آن ها هیچ تاثیری در ارتقای جایگاه ورزش ایران ندارند.

حدود ۳۲۰ کرسی بین المللی در قالب وزارت ورزش، کمیته ملی المپیک و پارالمپیک در اختیار ورزش ایران قرار دارد اما متاسفانه هیچ یک از آن ها منصب مهمی به شمار نمی آیند.

مهم ترین پست های بین المللی ورزش ایران

محمدرضا پولادگر در تکواندو، محمدرضا داورزنی در والیبال، محمد درخشان در جودو، علی مرادی در وزنه برداری، احمد دنیا مالی در قایقرانی، رسول خادم درکشتی، مسعود سلیمانی در اسکواش، مهدی تاج در فوتبال، حمزه ایلخانی در چوگان از جمله مسئولانی هستند که در گذشته و حال کرسی هایی را در اختیار داشته یا دارند اما هیچ یک از آن ها نتوانستنه اند با استفاده از این پست ها سودی را به رشته مورد نظر برسانند و آن طور که از شواهد پیداشت غیر از منافع شخصی هیچ عایدی نداشته است.

البته باید تاکید کرد که پست ها هیچ کدام آن اندازه قدرتمند نبوده اند که مسئولان توانایی بهره وری مناسب از آن را داشته باشند و آن ها نیز به استفاده فردی از آن اکتفا کرده اند. رسول خادم نیز که عضویت هیات رئیسه اتحادیه جهانی کشتی را در اختیار داشت بعد از ماجرای استعفا از ریاست فدراسیون آن هم برای ایران از دست رفت.

مصطفی هاشمی طبا یکی از پست های مهم ورزش ایران را در دهه های اخیر برعهده داشت و عضو کمیته بین المللی المپیک بود اما به خاطر عدم حمایت داخلی آن را از دست داد. موضوعی که خودش هم بارها به آن اشاره کرده و در مصاحبه ای نیز گفت: قبلا یک کرسی IOC  را در اختیار داشتیم، اما متاسفانه خودزنی کردیم. الان هم برای تصاحب کرسی و حضور در IOC باید فعال باشیم که اینگونه نیستیم و هیچ فعالیتی برای تصاحب کرسی نداریم.

چگونه به کرسی بین المللی برسیم؟

ایران حتی در رشته هایی که صاحب قدرت جهانی است هم کرسی ندارد و برای مثال بارها دیده شده که در کاراته ایران نتوانسته  نفوذی در میان تصمیم گیرندگان فدراسیون جهانی داشته باشد. تغییرات متعدد مدیریتی و عدم کمک های مالی به فدراسیون های جهانی یا IOC از جمله مواردی است که باعث شده تا نتوانیم به مناصب مهم مدیریتی برسیم. در زمان شیوع گسترده ویروس کرونا کشورهایی نظیر مصر کمک های میلیون دلاری به نهاد ها یا فدراسیون ها انجام دادند و طبیعی است که در ادامه بتوانند نفوذ بیشتری هم داشته باشند.

اگر کمیته بین المللی المپیک را مورد بررسی قرار دهیم به این نتیجه می رسیم که عملا هیچ سودی برای این کمیته نداریم که توقع نفوذ در تصمیم گیری را داشته باشیم. پس کاملا طبیعی است که سایر در کسب کرسی یا تاثیرگذاری جلوتر از ایران باشد.

یکی دیگر از مسائلی که می توان به آن اشاره کرد عدم میزبانی ایران در یک رویدادی ورزشی مهم است. این مسئله نه تنها به مسابقات بلکه به میزبانی جلسات یا کلاس های مربیگری سطح بالا هم ارتباط دارد. زمانی که ایران توانایی برگزاری هیچ یک از این رویدادهای مربوط به جهان ورزش یا حتی در ارتباط با قاره خودش را هم ندارد قاعدتا نمی تواند در تصمیم گیری های کلان تاثیر داشته باشد. ایران حتی سالی یک بار هم نتوانسته در یک تورنمنت معتبر میزبان باشد و این یک امتیاز منفی محسوب می شود.

قطر که به شایستگی و بدون نقص در دوران کرونا رقابت های لیگ قهرمانان آسیا را برگزار می کند قطعا شرایط یکسانی با ایران ندارد و طبیعی به نظر می رسد که تصمیم های AFC منافع آن ها را بیش از ایران در نظر بگیرد. پس بهتر است به جای استفاده از الفاظی مثل “ای اف سیرک” از طریق دیپلماسی قدرتمان را افزایش بدهیم.

در بحث اسپانسرینگ هم ورزش ایران مشکل عمده ای دارد. کشورهای ژاپن و کره جنوبی خودشان صاحب برندهای معروفی در جهان هستند و دیگر کشورها نظیر قطر و امارات هم منابع مالی خوبی دارند که باعث می شود فدراسیون های جهانی به خاطر کسب درآمد بالا همراه آن ها باشند. میزبانی ژاپن در جام جهانی والیبال یا جام باشگاه های جهان یکی از این موارد است.

اگر کمیته بین المللی المپیک را مورد بررسی قرار دهیم به این نتیجه می رسیم که عملا هیچ سودی برای این کمیته نداریم که توقع نفوذ در تصمیم گیری را داشته باشیم. پس کاملا طبیعی است که سایر در کسب کرسی یا تاثیرگذاری جلوتر از ایران باشد

کنایه های نظیر “دلارهای نفتی” یا “لابی سعودی ها” که سال هاست در ورزش ما و توسط بسیاری از افراد رسانه ای یا حتی کارشناسان و مسئولان گفته می شود به این شکل نیست که آن ها فقط با یک ارتباط ساده توانایی نفوذ در AFC یا هر فدراسیون و نهاد بین المللی دیگر را پیدا کرده باشند. آن ها در یک پروسه مشخص با هزینه فراوان و البته در وهله نخست مدیریت درست و آینده نگرانه به این جایگاه دست پیدا کرده اند و عدم حضور مدیران ایران در میان تاثیرگذاران غیر از  ناتوانایی داخلی علت دیگری ندارد.

خود محوری و کرسی های از دست رفته

اتفاقی که برای هاشمی طبا رخ داد بارها در سطوح مختلف تکرار شده و بسیاری کرسی های ولو نازل به دلیل دخالت خودی ها از بین رفته است که نمونه آن لجبازی علی مرادی و رضا زاده بود که هرکدام در تلاش برای زمین زدن دیگری بودند. زمانی که شخصی در رشته خاص موفق به کسب کرسی بین المللی می شود دیگر عوامل آن حوزه به جای حمایت از او، تلاش می کنند او این پست را هم از دست بدهد.

حتی این موضوع از سوی IOC و بعضی دیگر از فدراسیون های جهانی به مسئولان ایرانی اعلام شده که بسیاری از داخل تلاش می کنند کرسی های بین المللی ایران از بین برود یا حتی اتفاقاتی ناخوشایندی برای ورزش ایران رخ دهد. بعید به نظر می رسد کشورهای همان طور که هاشمی طبا اعلام کرده خودزنی کنند و شرایطی را ایجاد کنند که یک پست ملی از دست برود.

این در حالی است که تاکنون نسبت به این جریانات داخلی هیچ برخوردی صورت نگرفته و وزارت یا کمیته  راه حلی برای تحرکات نادرست داخلی که خلاف مصالح کشور صورت می گیرد، اتخاذ نکرده اند.

با توجه به اینکه تعداد نفرات واجد شرایط برای حضور در کرسی های مهم محدود هستند باید شناسایی این افراد به درستی صورت بگیرد و حمایت های سیاسی و مالی از آن ها انجام شود. نمی توان صرف اینکه یک شخص در مجامع شناخته شده است از او توقع داشت به تنهایی و بدون هزینه به جایگاه مهمی در فدراسیون های جهانی یا IOC برسد. با این حال اما تاکنون هیچ برنامه ریزی و راهبردی برای رسیدن به کرسی های بین المللی مهم اتخاذ نشده است. کسی برای ما فرش قرمز پهن نمی کند و با شرایط فعلی میز مدیریت را  نمی دهد بلکه باید از مسیر درست برای به دست آوردن آن تلاش و از بهانه جویی پرهیز کرد.