واکنش هماهنگ کشور های حوزه خلیج فارس به ترور دانشمند ایرانی

در ادامه واکنش‌های گسترده بین‌المللی به ترور شهید فخری‌زاده، سه دولت عربستان سعودی، امارات و بحرین نیز این اقدام تروریستی را محکوم کردند. عربستان سعودی با محکومیت این اقدام تروریستی، از دست رفتن یک دانشمند مسلمان را خسارتی برای تمام امت اسلامی دانسته است. امارات نیز از تمامی طرف‌ها خواسته که حداکثر میزان خویشتن‌داری را برای جلوگیری از کشانده شدن منطقه به سطح جدیدی از بی‌ثباتی و تهدید صلح، به‌کار گیرند.

در بیانیه دولت بحرین نیز بر لزوم همسو‌سازی تلاش‌ها برای کاهش تنش تاکید شده است. پیش‌تر سایت میدل‌ایست‌ای به نقل از یک منبع سطح بالای اماراتی نوشت که تهران طی تماس با ولیعهد ابوظبی اعلام کرده که امارات را مسوول ترور فخری‌زاده می‌داند. تماسی که باعث شد بیانیه وزارت‌خارجه امارات در محکومیت ترور چند ساعت پس از تماس تهران صادر شود. 

در همین ارتباط و در تازه‌ترین موضع‌گیری در محکومیت ترور شهید محسن فخری‌زاده، رئیس سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع، عبدالله المعلمی، نماینده دائم عربستان در سازمان ملل در واکنش به این اقدام تروریستی گفت: ما مطلقا سیاست ترور را تایید نمی‌کنیم و از دست رفتن یک دانشمند مسلمان را خسارتی برای تمام امت اسلامی می‌دانیم. ما همزمان خواهان عدم تشدید تنش و واکنش‌های احساسی هستیم زیرا این امور به نتایج مثبت نمی‌انجامد. المعلمی در عین حال مدعی شد: ما همچنین از ایران می‌خواهیم که حسن‌نیت خود در برنامه هسته‌ای را اثبات کند تا دانشمندان و شهروندان ایران در معرض خطر قرار نگیرند. بنابراین ضروری است که ایران اهداف خود از برنامه هسته‌ای را مشخص کند و تسلیم خواسته‌های بین‌المللی در این امر باشد.

نماینده عربستان سعودی در پاسخ به این سوال که با توجه به این مقوله که «بعد از شدید شدن مشکلات فرجی حاصل می‌شود» آیا به نظر شما بعد از ترور محسن فخری‌زاده و سردار سلیمانی و روی کار آمدن جو بایدن در آمریکا که خواهان عادی‌سازی امور است، اختلافات میان کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس و ایران حل خواهد شد، گفت: همه ما خواهان عادی شدن امور هستیم، همه ما خواهان کاهش تنش هستیم، همه ما به‌دنبال ایجاد همکاری و روابط براساس حسن همجواری و احترام متقابل و عدم دخالت در امور دیگران هستیم. این فقط خواسته بایدن نیست این خواسته ما هم هست؛ اما این امر نیازمند این است که همه طرف‌ها رغبت داشته باشند نه اینکه یک‌طرف رغبت داشته باشد و طرف دیگر همچنان تهدید کند، به‌طور مداوم موشک شلیک کند و از سرکش‌ها و تروریست‌ها حمایت کند. من ارتباطی بین این مساله و ترور دانشمند هسته‌ای ایران نمی‌بینم و همان‌طور که اول گفتم ما ترور این دانشمند را محکوم می‌کنیم و به مطلقا سیاست ترور را نمی‌پذیریم.

او در پاسخ به این سوال که برخی‌ می‌گویند این عملیات نتیجه نشست محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در شهر نئوم بوده است، گفت: همان‌طور که وزیرخارجه سعودی گفت این نشست اصلا برگزار نشد و این اخبار صحت ندارد.

هفته گذشته روزنامه «العربی الجدید» به نقل از «منابع ویژه» گزارش داد که «محمد بن‌سلمان» ولیعهد سعودی در نیمه دوم نوامبر گذشته (اواخر آبان) در شمال غرب عربستان در ساحل دریای سرخ با بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، نشستی برگزار کرده بود. منابع مذکور گفتند که این نشست به درخواست رژیم صهیونیستی بوده و در آن، طرفین صهیونیستی و سعودی، «طرح‌های ویژه مقابله با ایران و تلاش‌های مربوط به تشکیل جبهه برای مواجهه با تهران و کاهش تحرکات آن در منطقه» بررسی کردند. همزمان یک کارشناس امنیتی عراقی درباره ترور رئیس سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع ایران گفت که ترور دانشمند ایرانی در نشست سه‌جانبه اخیر نتانیاهو، بن‌سلمان و پمپئو در عربستان طراحی شده بود.

این درحالی است که پیش‌تر یک منبع خبری به نقل از میدل‌ایست‌ای نوشته بود در این جلسه محمدبن‌سلمان با دو مساله حمله به ایران و عادی‌سازی مخالفت کرده است. این منبع در بیان دلیل مخالفت بن‌سلمان برای حمله به ایران مدعی شده که استدلال ولیعهد سعودی این بوده که در صورت حمله به ایران، عربستان به‌عنوان اولین هدف در تیررس ایران قرار خواهد گرفت.

واکنش امارات و بحرین

پیش از اظهارات نماینده عربستان در محکومیت ترور دانشمند ایرانی، وزارت‌خارجه امارات شامگاه یکشنبه در بیانیه‌ای جنایت ترور شهید «محسن فخری‌زاده» را محکوم کرد. در بیانیه وزارت‌خارجه ‌امارات آمده است: «درحالی که منطقه ما با بی‌ثباتی و چالش‌های امنیتی مواجه است، این شرایط ما را به سوی همکاری برای جلوگیری از اقداماتی سوق می‌دهد که باعث افزایش تهدید ثبات کل منطقه می‌شود.

در این بیانیه تاکید شده است: «دولت امارات با توجه به اعتقاد راسخ خود درباره ضرورت پایبندی به ثبات در منطقه، جنایت ترور ننگین آقای محسن فخری‌زاده را که می‌تواند به درگیری در منطقه دامن بزند، محکوم می‌کند.» وزارت‌خارجه امارات اضافه کرد: با توجه به شرایطی که منطقه ما در آن قرار دارد، دولت امارات از تمامی طرف‌ها می‌خواهد حداکثر میزان خویشتن‌داری را برای جلوگیری از کشانده شدن منطقه به سطح جدیدی از بی‌ثباتی و تهدید صلح، به‌کار گیرند.

وزارت‌خارجه بحرین نیز در بیانیه‌ای در این خصوص نوشت: «وزارت‌خارجه بحرین ترور آقای محسن فخری‌زاده در تهران را محکوم می‌کند.» در این بیانیه بر «لزوم همسو‌سازی تلاش‌ها برای کاهش تنش و جلوگیری از آن در منطقه و همچنین حفاظت از امنیت و ثبات» تاکید شده است. در ادامه این بیانیه آمده است، با توجه به شرایطی که منطقه در آن قرار دارد، بحرین از تمامی طرف‌ها می‌خواهد حداکثر خویشتن‌داری را داشته باشند و از کشاندن منطقه به سوی سطح جدیدی از بی‌ثباتی و تهدید صلح خودداری کنند.

ادعای «میدل‌ایست‌آی»

پیش از بیانیه دولت امارات در محکومیت اقدام تروریستی عصر روز جمعه در منطقه آبسرد تهران، میدل‌ایست‌آی مدعی شد که ایران به امارات گفته است که در صورت هرگونه حمله آمریکا، این کشور را مورد هدف قرار خواهد داد. میدل‌ایست‌ای در گزارشی که عصر روز یکشنبه منتشر شد به نقل از یک منبع بلندپایه در امارات مدعی شد که تهران مستقیما با محمدبن‌زائد ولیعهد امارات در هفته گذشته تماس گرفته و تهدید به ضربه به این کشور در صورت هرگونه حمله آمریکا به ایران، کرده است. این منبع گفت: این تهدید را بن‌زائد مستقیما از سوی ایران دریافت کرد و پای هیچ واسطه‌ای در میان نبود. به گفته این منبع سطح بالا، ایران به بن‌زائد گفته است: «ما شما را مسوول ترور فخری‌زاده می‌دانیم.» این منبع گفت که تماس ایران با بن‌زائد چند ساعت قبل از بیانیه امارات در محکومیت ترور فخری‌زاده بود.

پیش از واکنش عربستان، امارات و بحرین، وزرای خارجه قطر، عمان و کویت در تماس تلفنی با وزیرخارجه ایران این اقدام تروریستی را محکوم کردند. وزیر امورخارجه عراق نیز روز دوشنبه در تماس تلفنی با وزیرخارجه ایران، ترور شهید فخری‌زاده را به وی، دولت و ملت ایران تسلیت گفت و این اقدام تروریستی را محکوم کرد. وزرای خارجه ترکیه، آذربایجان، سوریه، ونزوئلا، کوبا، آفریقای جنوبی و رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس نیز در اظهاراتی ترور دانشمند برجسته ایرانی را محکوم کردند.