کتاب «تروریسم رسانه‌ای؛ کژکارکردهای شبکه‌های اجتماعی» نوشته حجت‌الله عباسی (پژوهشگر رسانه و مدرس دانشگاه) منتشر می‌شود. 

به گزارش ایسنا، این کتاب که توسط انتشارات سروش منتشر خواهد شد، در ۱۰ فصل نگاشه شده و به موضوعاتی چون مفهوم‌شناسی حوزه تروریسم رسانه‌ای، نظریه‌ها و استراتژی‌های شبکه‌های اجتماعی، پارادایم فناوری اطلاعات و ارتباطات، مبانی نظری تروریسم رسانه‌ای و… پرداخته است.

حجت‌الله عباسی با تاکید بر ضرورت پرداختن به مساله تروریسم رسانه‌ای گفت: جهان با ظهور نسل‌های سه‌گانه وب شاهد تحولات بنیادین رسانه‌ای از جمله تکوین رسانه‌های اجتماعی و به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی است. این شبکه‌ها مظهر خشم و امید هستند، از یک سو امیدزا هستند و درهای زیادی را به سوی دمکراسی، آزادی بیان، حقوق شهروندی و آزادی اطلاعات می‌گشایند و از سوی دیگر بستری برای ابراز خشم و مقاومت مدنی صداهای خاموش محسوب می‌شوند.

او ظهور، ترویج خصومت و خشونت را نتیجه طلوع فرهنگ‌های ستیزه‌جو در جامعه شبکه‌ای دانست و بیان کرد: طلوع فرهنگ‌های ستیزه‌جو در جامعه شبکه‌ای، کنشگری عقلانی را به ورطه تردید افکنده و از موضعی افراطی روش‌های مداراجویانه را به کنار نهاده و خصومت و خشونت را ترویج کرده است. با زایل شدن فرایند دروازه‌بانی اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی، مخاطره در کنشگری اجتماعی به شدت تقلیل ‌یافته و عصر جدیدی برای ظهور گفتمان‌های با هویت مقاومت و گفتمان‌های ضدقدرت در این شبکه‌ها آغاز شده است. نسل نوپدید تروریسم از توانمندی رسانه‌ها و قابلیت شبکه‌های اجتماعی برای پیشبرد اهداف و آمال خود بهره می‌گیرد.

این پژوهشگر رسانه با اشاره به استفاده شبکه‌های اجتماعی توسط گروه‌های تروریستی برای دستیابی به «اهداف نامشروع» گفت: شواهد و قرائن موید آن است که در ۱۵ سال اخیر گروه‌های تروریستی از جمله داعش برای دستیابی به اهداف نامشروع خود از شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک و توئیتر برای برنامه‌ریزی، جذب و سازماندهی و آموزش نیروها، هدایت و رهبری، کنترل و نظارت عوامل، پشتیبانی عملیات‌ها و اقدامات تروریستی و تبلیغات و اطلاع‌رسانی بهره می‌گیرد.

عباسی افزود: اهداف گروه‌های تروریستی در این شبکه‌ها مشتمل بر جلب توجه، کسب مشروعیت و مقبولیت، هویت‌سازی، اعلام موجودیت و کسب قدرت است. همچنین مزیت‌های این شبکه‌ها شامل مخاطبان جهانی، دسترسی آسان، قدرت شبکه، سرعت زیاد، ارتباطات منعطف و ارزان است.

او در ادامه با اشاره به فصل‌های مختلف کتاب گفت: این کتاب در ۱۰ فصل تدوین شده است. فصل یک به «مفهوم‌شناسی حوزه تروریسم رسانه‌ای» از جمله تعریف تروریسم، گونه‌شناسی تروریسم، و مفاهیم رسانه‌ای مانند رسانه‌های جمعی، رسانه‌های اجتماعی و شبکه‌های اجتماعی پرداخته است. در فصل دو با عنوان «نظریه‌ها و استراتژی‌های شبکه‌های اجتماعی» با ۱۰ نظریه مرتبط با شبکه‌های اجتماعی آشنا می‌شوید. در فصل سه با عنوان «پارادایم فناوری اطلاعات و ارتباطات» سیر تحول وسایل ارتباط جمعی، ظهور جامعه شبکه‌ای، ظهور رسانه‌های اجتماعی و ظهور شبکه‌های اجتماعی مدنظر قرار گرفته است.

عباسی «مبانی نظری تروریسم رسانه‌ای» را موضوع فصل چهار عنوان کرد و ادامه داد: این فصل به تبیین اختصاص یافته و درباره نسبت تروریسم و رسانه‌های جمعی، تروریسم و شبکه‌های اجتماعی، و همچنین تروریسم فیسبوکی و تروریسم توئیتری بحث کرده است. در فصل پنج با اهمیت شبکه‌های اجتماعی و کارکردهای آنان برای تروریسم آشنا می‌شوید. فصل شش به تبیین چالش‌ها و راهبردهای رویارویی با تروریسم رسانه‌ای پرداخته است. در فصل هفت درباره ظهور، خاستگاه و مبانی ایدئولوژیک گروه تروریستی داعش و تحلیل نمونه‌هایی از عملیات‌های تروریستی این گروه اطلاعاتی ارائه شده است.

او افزود: در فصل‌های هشت و ۹ به رویکرد گروه داعش در شبکه‌های اجتماعی(فیسبوک و توئیتر) و راهبردهای مقابله با چالش‌های این گروه از دیدگاه استادان و متخصصان رسانه‌های اجتماعی و علوم ارتباطات پرداخته شده است. محوری‌ترین بحث و در عین حال جدیدترین موضوع فصل ۱۰ کتاب است که با عنوان «مدل دروازه‌بانی خودگزین شبکه» متضمن نظریه‌ای جدید در باب شبکه‌های اجتماعی است و در آن استراتژی‌ها و راهکارهای مقابله با چالش‌های تروریسم رسانه‌ای در این شبکه‌ها بیان شده است.

 این مدرس دانشگاه با اشاره به چالش‌های ناشی از تروریسم رسانه‌ای در شبکه‌های اجتماعی گفت: این چالش‌ها موارد زیادی را در بر می‌گیرند و در این راستا می‌توان به مواردی مانند تضعیف حاکمیت ملی، تهدید امنیت ملی، کسب قدرت نامشروع، امنیتی شدن فضای جامعه، دامن زدن به اختلافات مذهبی و قومیتی، ایجاد جو ارعاب و وحشت و افراط‌گریی اشاره کرد.

عباسی در پاسخ به این سوال که برای مقابله با چالش‌ها چه راهکارهایی ارائه شده است، اظهار کرد: برای مقابله با این چالش‌های طیف وسیعی از راه‌های ممکن مورد بحث واقع شده است. تولید محتوا، مدیریت محتوا، فرهنگ‌سازی، آموزش سواد رسانه‌ای و دیجیتال، تفکر انتقادی و خودنظارتی و خودکنترلی کاربران مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا ضرورت دارد طیف وسیعی از کنشگران مانند موسسات و نهادهای فرادستی، حاکمیت ملی، نهادهای آموزشی، نهادهای مدنی، رسانه‌های جریان اصلی و جایگزین و کاربران همکاری کنند.

او در پایان گفت: این کتاب به‌طور خاص برای اصحاب رسانه‌ها، دانشجویان، پژوهشگران و علاقه‌مندان به مباحث حوزه مدیریت رسانه، ارتباطات و علوم سیاسی و امنیت ملی و به صورت عام برای کلیه کاربرانی که در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند توصیه می‌شود.

انتهای پیام