وبینار «زبان فارسی؛ قدرت نرم دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران» برگزار شد.

به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی بنیاد سعدی، وبینار «زبان فارسی؛ قدرت نرم دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران» با همکاری بنیاد سعدی، دانشگاه شهید بهشتی و انجمن علمی برنامه ریزی روابط فرهنگی و اجتماعی با حضور شهروز فلاحت‌پیشه (معاون امور بین‌الملل بنیاد سعدی)،  علیرضا دلخوش (معاون مرکز دیپلماسی عمومی و ر سانه‌ای وزارت امور خارجه)، عبدالمهدی مستکین (مدیر بخش فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو در ایران) و امیر محمد حاجی یوسفی (استاد علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، رایزن فرهنگی سابق ایران در سوئد و رئیس انجمن برنامه ریزی فرهنگی و اجتماعی) به عنوان دبیر نشست، برگزار شد.

زبان فارسی بیانگر قدرت نرم ایران است

در ابتدای این جلسه علیرضا دلخوش با بیان این‌که زبان فارسی یکی از بنیان‌های اصلی هویت فرهنگی ایران و مخاطبان آن در جغرافیای فرهنگی است، گفت: از نظر کلی دو راه‌کار اصلی وجود دارد که بتوانیم زبان فارسی را به عنوان یک کالای تجاری مرغوب به دیگران عرضه کنیم؛ اول این‌که این زبان باید یک زبان علمی باشد. دومین راه و روش برای صادرات زبان فارسی توجه بیشتر به مفهوم ایران فرهنگی است.

معاون مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه با بیان این‌که از نظر تکنیکی و فنی هم گسترش زبان فارسی نیازمند تمهیدات و مقدماتی است که با همیاری بنیاد سعدی این موضوعات فنی در حال انجام است، گفت: گسترش آموزش از راه دور به کمک بنیاد سعدی در روزهای کرونا یک ضرورت و هنر است. اقدامات تشویقی برای آموزش زبان فارسی و زبان آموزان هم یکی از کارهای تکنیکی است. در حوزه وزارت خارجه ما سفرای فارسی‌گو و فارسی فهم بسیاری در کشورمان داریم و باید کاری کنیم که بین سایر دیپلمات‌ها، مشخص شود که سفیران ما زبان و شعر فارسی می‌توانند بخوانند. در مورد دیپلمات‌ها هم برنامه‌هایی داریم که برای بخشی از آن با بنیاد سعدی هماهنگ کردیم، هرچند که موضوع کرونا سرعت بعضی مسائل را گرفته است.

او سپس بیان کرد: تقویت و تدوین دوره‌های ایرانشناسی در خارج از کشور برای آشنایی با جلوه‌های مختلف ادبیات و فرهنگ ایران یکی دیگر از اقدامات تکنیکی است.

دلخوش با اشاره به استانداردسازی انجام‌شده برای گسترش و آموزش زبان فارسی در بنیاد سعدی توضیح داد: آمفا استاندارد آموزش زبان فارسی است که بنیاد سعدی آن را به وجود آورده و آموزش زبان فارسی به صورت معیار درآمده است. آزفا (آزمون زبان فارسی) یک نمونه دیگر است که به کمک وزارت علوم اجرا می‌شود و باید استانداردهای زبان فارسی را یگانه کرد.

دلخوش با بیان این‌که افزایش استاد زبان فارسی در کشورهای دیگر یکی دیگر از تکنیک‌هایی است که در جذاب کردن زبان فارسی جایگاه خود را دارد، در پایان صحبت‌های خود اضافه کرد: قدرت نرم به معنای ابزارهایی است که کشورها می‌توانند منافع کشورهای دیگر را به کمک آنها بدون توسل به عوامل قدرت سخت با خود همراه کنند و زبان فارسی نیز بیانگر قدرت ایران است.

اقناع و دلبری قدرت نرم و دیپلماسی است

در ادامه این وبینار عبدالمهدی مستکین مدیر بخش فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو در ایران گفت: هر آنچه در قدرت نرم از آن یاد می‌کنیم، چیزی جز سخن نغز و کردار نیک نیست. سخن در اقیانوس فرهنگ غوطه‌ور است و اگر قدرت سخت اقتصاد و سیاست است، قدرت نرم در دیدگاه فردوسی فرهنگ است.

او با بیان اینکه حکیم توس در ابیاتی فرهنگ را آرایش جان دانسته، اظهار کرد: مدیران و مسئولان کشوری همواره باید آراسته به خوی فرهنگ باشند، یک دیپلمات ورزیده باید بتواند هم نیمکره چپ و هم راست را با محوریت فرهنگ و ادب مدیریت کند؛ یعنی بعد اقناع در نیمکره چپ باید توسط بعد دلبری در نیمکره راست مدیریت شود.

مستکین با تأکید بر این‌که اساساً قدرت نرم و دیپلماسی را قدرت اقناع و دلبری می‌بیند و این در ادب فارسی غرق شده است، افزود: در ساختار مغز نیمکره چپ به‌عنوان محل جدل و قیاس و منطق شناخته می‌شود و آدمیان از این راه وارد ارتباطات گسترده می‌شوند. نیمکره راست مغز نیز محل عشق، مهر، عواطف و احساسات است.هر وقت این برانگیختگی اتفاق بیفتد، می‌توانیم بگوییم که یک دیپلمات موفق است یا خیر. افراد باید با این ویژگی‌ها تربیت شوند مانند مهدی محقق که هرجا از کانادا تا مالزی رفت، همه را با ادب فارسی آشنا می‌کرد.

مستکین با تأکید بر این‌که افراد باید تمام خزانه ذهنشان پر از بلاغت و تمثیل باشد تا به عنوان رایزن فرهنگی انتخاب شوند، افزود: هرآنچه درباره قدرت نرم زبان فارسی می‌گوییم، پیشینه‌ای دارد و ما بر بنیاد بزرگی سعدی، حافظ، رودکی، فارابی و ابوریحان نشسته‌ایم.

او بیان کرد: یکی از معیارهای قدرت نرم در دیپلماسی این است که فرد بتواند دلارا سخن بگوید و وسواسانه‌ترین کار انتخاب رایزنان فرهنگی است.

مستکین با بیان اینکه قدرت نرم بر دو ساحت اقناع و دلبرانگی است، گفت: اقناع و دلبرانگی یعنی شوری در خاطر و باطن انگیختن شخصی که ظرفیت تام در شناخت کشور مقصد دارد و به زبان آن کاملاً آشنا باشد و ظرفیت‌ها را بداند.

مدیر بخش فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو در ایران گفت: برای این‌که بتوانیم قدرت نرم درست را تقویت کنیم، نیازمند کادری هستیم که در ذات خود غرق در دریای حکمت فارسی باشد و انتخاب رایزنی که حافظ و سعدی را نشناسد، بسیار اشتباه است.

نیازمند برجسته کردن زبان فارسی در عرصه بین‌الملل هستیم

در ادامه، شهروز فلاحت‌پیشه درباره دیپلماسی عمومی و قدرت نرم گفت: مخاطبان خارجی ما خاستگاه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و دنیاهای ارزشی متفاوتی دارند و زبان فارسی در اینجا ابزاری است که به واسطه آن بتوانیم مخاطب خارجی را وارد جهان ایرانی کنیم. ما به واسطه زبان فارسی قصد داریم در گام اول دیگران را با ایران آشنا کنیم.

او با بیان اینکه قبل از بحث درباره نقش و عملکرد بنیاد سعدی در رابطه با فارسی‌آموزی در جهان باید یک گام عقب‌تر نکاتی را مرور کرد، افزود: همان‌گونه که سازمان‌ها نیازمند یک روابط عمومی هستند، کشور نیز به یک روابط عمومی احتیاج دارد تا در فضای بین‌الملل معرفی و عرضه شود، این همان نقشی است که دیپلماسی عمومی کشور بر عهده دارد و هدف ایده آل آن در نهایت برجسته کردن ایران در حوزه‌های مختلف برای مخاطبان خارجی است. یعنی در اینجا نقش دستگاه‌های متولی دیگر در معرفی از ایران و در نهایت در بازگشت این عمل، جذب دیگران به سمت ایران موثر است و در اینجا زبان فارسی امکان ورود و نقش‌آفرینی بسیار خوب خواهد داشت.

معاون بین‌الملل بنیاد سعدی یادآوری کرد: باید چیستی و مزیت‌های نسبی کشور و چگونگی عرضه آن را در فضای بین‌المللی پیدا کنیم که به واسطه این موضوع، شناخت و علاقه حاصل شود و ما به بخشی از علاقه مردم تبدیل  شویم و در ذهنشان بمانیم. این کارها باید به موازات انجام شود یعنی با همیاری دستگاه‌های دیگر، دیگران آن سوی مرزهای ایران را به کمک بستر زبان وارد جهان ایرانی کنیم.

او درباره جایگاه و نقش بنیاد سعدی در این رهگذر تشریح کرد: بنیاد سعدی به‌عنوان یک کارگزار ضروری برای این موضوع (آموزش و به واسطه آن ترویج و گسترش زبان فارسی) با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت خود را شروع کرد و در حال حاضر عمری حدود هشت سال دارد و نوجوان است، اما در همین مدت کوتاه اقدامات ارزشمندی برای توسعه و گسترش زبان فارسی انجام داده است.

فلاحت‌پیشه با بیان این‌که امروز مشابه بنیاد سعدی در آلمان مؤسسه گوته و سروانتس در اسپانیاست، درباره عملکرد تخصصی و اجرایی بنیاد سعدی گفت: ما در بنیاد سعدی چهار کار مهم انجام می‌دهیم؛ «اول تدریس زبان فارسی، دوم تربیت مربی زبان فارسی و سوم برگزاری آزمون‌های استاندارد برای زبان فارسی و چهارم هم تولید منابع معتبر برای کمک به آموزش زبان فارسی».

او با بیان این‌که در حال حاضر در بیش از ۴۰ نقطه از جهان آموزش زبان فارسی به واسطه فعالیت‌های این بنیاد داریم، گفت: پیش‌تر به واسطه شرایط معمول، کلاس‌های آزاد زبان فارسی توسط معلمان محلی و نمایندگی‌های فرهنگی به‌صورت کلاس‌های حضوری اداره می‌شد، اما امروز به دلیل کرونا از اوایل فروردین برنامه خود را به سمت کار در فضای مجازی سوق دادیم و در حال حاضر نمایندگی‌های ما در خارج از کشور ده‌ها کلاس آموزش برخط زبان فارسی را در حال برگزاری دارند.

فلاحت‌پیشه درباره برگزاری آزمون‌ها نیز گفت: آزمون‌های استانداردی در بنیاد سعدی تدوین شده و برجسته ترین آن آزمون آمفا برای سنجش مهارت زبان فارسی در چهار سطح شنیدن، خواندن، نوشتن و درک مطلب است که مشابه عملکرد و آزمون آیلتس در زبان انگلیسی است. ما آزمون استاندارد دیگر از جمله آزمون‌های تعیین سطح زبان فارسی نیز داریم و در کنار آن در حوزه تامین منابع علاوه بر کتاب‌های آموزشی در بخش نرم افزاری نیز اقدامات مهمی صورت پذیرفته است از جمله دو نرم افزار مهم آموزش زبان افرسی که اولی برای آموزش الفبای فارسی مبتنی بر کتاب گام اول بنیاد طراحی شده و در آن الفبا را درس می‌دهد و نیازی به معلم نیست و به صورت خودآموز است و به کمک آن ۵۰۰ واژه کلیدی زبان فارسی و گفت‌وگوهای روزمره و کاربردی به فارسی‌آموز آموزش داده می‌شود.

معاون بین‌الملل بنیاد سعدی افزود: نرم افزار مهم بعدی به نام نرم افزار آموزش زبان فارسی مینا است که خود به‌عنوان یک مدرسه مجازی بسیار وسیع است که شما را از سطح مقدماتی به سمت مراحل پیشرفته زبان فارسی می‌برد و مبتنی بر فناوری هوش مصنوعی و امکان اختیار کردن معلم حضوری و بسیاری قابلیت‌های دیگری است که تا چند ماه دیگر عرضه می‌شود.

او با بیان اینکه قبلاً فارسی‌آموزان خارجی برای دسترسی به منابع آموزشی مشکلاتی داشتند، افزود: اکنون تمام منابع آموزشی را در فضای مجازی برای مدرسان زبان فارسی آماده و عرضه کرده‌ایم و همین حالا برای فارسی آموزان بخشی از کتاب‌ها به‌صورت الکترونیک در سایت فروش کتاب طاقچه موجود است..

معاون بین‌الملل بنیاد سعدی با بیان اینکه از موضوعات دیگر، حضور ما در کارهای رسانه و مجازی است، افزود: در حال رایزنی با رسانه ملی هستیم تا آموزش زبان فارسی را به‌عنوان مشاور و متخصص در کنار رسانه ملی در خارج از مرزهای ایران عرضه کنیم و گسترش دهیم و امیدواریم ملزومات کار را در حوزه رسانه ملی فراهم کنند تا بتوانیم این کار را انجام دهیم.

فلاحت پیشه با اشاره به ظرفیت کشورهای همسایه برای ترویج زبان فارسی گفت: در بعضی کشورهای آسیای میانه مانند گرجستان، قزاقستان، قرفیزستان و ارمنستان زبان فارسی زبان دوم و یا سوم در برخی از مدارس زبان منتخب آن کشورهاست و ما به واسطه نمایندگی‌های خود در آن کشورها با این مدارس همکاری آموزشی داریم.

معاون بین‌الملل بنیاد سعدی تأکید کرد: عرضه و تولید محتوا، به‌روزرسانی روش‌های آموزشی و دریافت بازخورد از مخاطبان و استفاده‌کنندگان از محصولات بنیاد سعدی در خارج از ایران فرایندی در بنیاد سعدی است که موجب غنای آموزشی ما می‌شود. بعضی محدودیت‌های اجرایی و مالی در سال‌های اخیر ما را به سمت نوآوری‌هایی سوق داده است که امکان ادامه کار را به رغم شرایط سخت برای بنیاد سعدی فراهم کرده است.

فلاحت‌پیشه در ادامه با تأکید بر اینکه زبان فارسی یک ابزار برای حفظ منافع ملی و استراتژیک کشور در بعد بین المللی است، افزود: در دهه‌های اخیر ایران هراسی‌هایی متوجه کشور بود، اما زبان فارسی به ضرورت پایه‌هایی که بر آموزش استوار است، حامل پیام ایران است و به نفی این جریان کمک می‌کند. زبان فارسی پل ارتباطی میان دنیای خارج از ایران و جهان ایرانی به‌عنوان یک کل تصویر می‌شود.

انتهای پیام