بعد از سلاطین سکه و دلار، سلطان بورس هم از راه می‌رسد؟

روز گذشته گزارشی در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شد مبنی بر اینکه بر اساس آمارهای هشت ماه ابتدای سال جاری بورس با بیش از ۱۶۴ درصد رشد بیشترین بازدهی و مسکن با بیش از ۲۲ درصد رشد کمترین بازدهی را در میان سایر بازارهای مالی داشته‌اند. این گزارش و آمارها مورد توجه فعالان حوزه بورس که در توییتر و اینستاگرام فعالیت دارند، قرار گرفت.

خیلی از این افراد در نوشته‌هایشان این مساله را مطرح کردند که درست است بورس آن‌طور که باید و شاید در ماه‌های گذشته اوضاع و احوال خوبی نداشت اما با استناد به این گزارش می‌توان متوجه شد که در هر حالی بورس بهترین محل برای سرمایه‌گذاری و حفظ سرمایه است. آنها با خطاب قرار دادن سرمایه‌داران خرد و افرادی که در سال جاری و با دعوت دولت در بورس سرمایه‌گذاری کردند به این موضوع هم اشاره می‌کردند که دولت هرچند پشت بورس را خالی کرد و وعده‌های خود مبنی بر ایجاد بورس محکم را نادیده گرفت اما همان‌طور که بر اساس آمار و بازدهی سرمایه‌ها می‌بینیم بورس راه خود را چه با حمایت دولت و چه بدون حمایت آن ادامه داده است. در نهایت این افراد در نوشته‌های خود به این موضوع می‌پرداختند که باید بورس را به حال خود گذاشت و آن را ابزاری برای قدرت‌نمایی و بازی‌های سیاسی و جناحی نکرد.

برخورد با متخلفان بازار سرمایه و واکنش کاربران

چند روزی می‌شود که اخباری مبنی بر برخورد با متخلفان حوزه بورس مطرح شده است. ماجرا هم برمی‌گردد به صحبت‌های جعفر جمالی، معاون حقوقی سازمان بورس که در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها اعلام کرده بود ۲۱ نفر از مدیران بورسی به دلیل تمرد از اجرا یا اجرای ناقص مقررات از تصدی سمت مدیریت در ناشران اوراق بهادار، نهادهای مالی و تشکل‌های خود انتظام به مدت ۶ ماه سلب صلاحیت و پرداخت جریمه نقدی محکوم شده‌اند.

پیش‌تر هم در همین رابطه حسن قالیباف اصل، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در گفت‌وگویی بیان کرده بود که «همه ناشران مکلف به ایجاد یا استفاده از عملیات بازارگردانی شدند و ممکن است ناشرانی که از تکالیف خود سرباز زنند، پذیرش آنها در بورس و فرابورس لغو و صلاحیت حرفه‌ای مدیران سلب شود.» هرچند این موضوع مخالفان و موافقانی در شبکه‌های اجتماعی دارد اما در روزهای گذشته نماینده‌های مجلس هم به این موضوع یعنی برخورد با متخلفان بازار سرمایه ورود کردند. یکی از اولین نماینده‌هایی که درباره این برخوردها در صفحه شخصی خود نوشت، محمدمهدی زاهدی، نماینده کرمان در مجلس بود. او در صفحه شخصی خود در توییتر با اشاره به انتشار اخباری درباره بررسی صلاحیت ۲۱ مدیر بورسی نوشت: «در اخبار آمده است که ۲۱ مدیر بورسی سلب صلاحیت شدند، آیا نوبت به پدرخوانده‌ها و دست‌های پنهان هم خواهد رسید؟» روز گذشته هم سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی هاشمی در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «برخورد با متخلفان بازار سرمایه می‌تواند به بازگشت بورس به جایگاه حقیقی خود کمک کند.»

او همچنین در ادامه نوشته خود ضمن تشکر از مسوولان بابت برخورد با متخلفان، نوشت: «باز هم تاکید می‌کنم مجلس همچنان مجازات متخلفان را پیگیری می‌کند.» اما این تمام مسائلی نبود که توجه کاربران شبکه‌های اجتماعی فعال در حوزه بازار سرمایه و بورس را به خود جلب کرده بود. صحبت‌های فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد در یک برنامه تلویزیونی و اظهارنظر او درباره اینکه شرایط اقتصاد ایران به گونه‌ای است که توجه به بازار سرمایه اجتناب‌ناپذیر است، از دیگر موضوعاتی بود که توجه کاربران را به خود جلب کرده بود و درباره آن اظهارنظر می‌کردند. برخی از کاربران با بازنشر این بخش از صحبت‌های وزیر اقتصاد مبنی بر اینکه «دولت به حمایت و تقویت از بازار سرمایه همیشه نیاز دارد. متغیر غالب و علت تام برای بازار سرمایه نداریم و اعتماد به این بازار دارد کم‌کم برمی‌گردد.»

این تحلیل را ارائه می‌دهند که روزهای خوبی پیش روی بورس و سهامداران است و ممکن است که به روزهای اوج بورس مثل اوایل سال جاری برگردیم. اما گروهی دیگر از افراد در شبکه‌های اجتماعی به این بخش از صحبت‌های دژپسند توجه نشان دادند که در این برنامه تلویزیونی گفته بود «ما بسیاری از اخبار را رسانه‌ای نمی‌کنیم که بسیاری از مدیران عزل شدند و برخی جریمه‌های ۵۰ تا ۶۰ میلیونی پرداخت کردند.» این دسته از کاربران اولا درباره این موضوع می‌نوشتند که چرا باید در رابطه موضوع مهمی مثل بورس که سرمایه مردم زیادی در آن درگیر است پنهان کاری صورت بگیرد. نکته دیگری که آنها به آن اشاره می‌کردند، برگرفته از صحبت‌های یکی از نماینده‌های مجلس بود که در روزهای گذشته بیان کرده بود «شرایطی در بازار سرمایه ایران شکل گرفته که تمام حاکمیت به دنبال این است تا از این بازار حمایت شود.» آنها با توجه به صحبت‌های وزیر اقتصاد و دیگر نماینده‌های مجلس در رابطه با برخورد با متخلفان این موضوع را سرآغازی برای برخورد در حوزه بورس معرفی می‌کردند. به ادعای این افراد ممکن است در این حوزه هم همان اتفاق‌هایی بیفتد که در حوزه دلار و سکه افتاد و افرادی تحت عنوان سلطان دلار و سکه دستگیر شدند!

به جای مدیران چرا سهامداران را تنبیه می‌کنید؟

بستن نمادها یکی از اتفاقاتی است که در بورس می‌افتد و هر بار هم صدای سهامداران را در می‌آورد. روز گذشته این مساله در یکی از گروه‌های اقتصادی پیام‌رسان تلگرام مطرح شد و برخی از افراد حاضر در این گروه نسبت به این موضوع اعتراض داشتند. آنها از نماد شرکتی صحبت می‌کردند که باید گزارش مجمع را در اداره ثبت شرکت‌ها به ثبت می‌رسانده و ترکیب هیات‌مدیره را نهایی می‌کرده اما هنوز این کار انجام نشده، نماد فعلا بازگشایی نخواهد شد. افرادی که نسبت به این جریان اعتراض داشتند، این اقدام را تنبیه سهامدار به خاطر تخلف مدیر آن شرکت می‌دانستند و این سوال را مطرح می‌کردند که به جای اینکه مدیران این شرکت که در انتخاب هیات مدیره در مجمع تخلف کرده‌اند تنبیه شوند، سهامداری که دستش از همه جا کوتاه است، تنبیه می‌شود! یکی، دو نفر از اعضای این گروه هم این مساله را مطرح کردند که بستن سهم در بورس راه چاره نیست و باید جلوی بستن نماد در بورس و فرابورس گرفته شود. آنها درباره این مساله می‌نوشتند که باید به جای بستن سهم که به سهامدار ضرر می‌زند، مدیران به نحو دیگری تنبیه شوند. برای مثال می‌توانند مدیران شرکتی که تخلف کرده است را جریمه کنند تا آنها به فکر رفتار صحیح باشند نه اینکه سهامداران در مصیبت قرار بگیرند.

شیطنت‌های بازار و عرضه صف‌ها

از توییت‌هایی که روز گذشته مورد توجه کاربران قرار گرفت، نوشته هاشم آراد، تحلیلگر بازارهای مالی بود. او در صفحه خود نوشت: «نه اینکه بخواهم بگویم الان بورس خیلی ارزنده است یا جا برای ریزش ندارد. اما به نظرم عرضه امروز صف‌ها لزوما اتفاق بدی نبود و احتمالا فردا یا پس‌فردا بازار جمع می‌شود.» کاربران زیادی که در توییتر فعال هستند در قسمت نظرات برای آراد پیام‌هایی نوشتند. بهنام صمدی، خبرنگار یکی از افرادی بود که در قسمت نظرات نوشت: «بازار حجم بسیار خوبی زد. دست به دست شدن هم لازم است و اصلاح هم بخشی از روند محسوب می‌شود. البته شیطنتی در نماد خودرو انجام شد که به زودی جزئیاتش معلوم می‌شود.»