طرح مطالعه منابع گاز متان منطقه طبس پایان یافت

پروژه مطالعه زمین‌شناسی و ارزیابی مخزنی منابع گاز متان رگه ­زغالی در معدن پروده ناحیه طبس با حمایت معاونت فناوری پژوهشگاه صنعت نفت پایان یافت.

به گزارش پایگاه خبری تجهیز نیوز و به نقل از پژوهشگاه صنعت نفت، زیبا زمانی، مسئول طرح گروه پژوهش زمین‌شناسی نفت پژوهشگاه گفت: این پروژه که جزو نخستین مطالعات منابع گاز زغال‌سنگ در صنعت نفت و گاز در ایران است، با حمایت معاونت فناوری پژوهشگاه صنعت نفت از ابتدای سال ۹۷ آغاز شد و مدت ۱۵ ماه نیز طول کشید و هم‌اکنون جزو پروژه‌های خاتمه‌یافته به شمار می‌آید.

وی با تأکید بر اینکه در ۵۰ سال اخیر توجه زیادی به منابع هیدروکربوری نامتعارف در دنیا شده است، افزود: با وجود منابع هیدروکربوری متعارف به‌ویژه گاز در کشور، لازم است توجه به مطالعه، اکتشاف و ارزیابی این منابع در ایران نیز افزایش یابد و امید است با رویکرد جدید و نگاه آینده‌نگرانه‌ای که در دستور کار قرار گرفته، زمینه برای متنوع‌سازی بیشتر سبد انرژی کشور ایجاد شود.

مسئول طرح گروه پژوهش زمین‌شناسی نفت پژوهشگاه صنعت نفت اظهار کرد: هرچند مطالعات اکتشافی در زمینه منابع متعارف و غیرمتعارف زمان‌بر است، اما نتایج آن می‌تواند در تسریع روند تولید و بهره‌برداری از منابع، بسیار مؤثر واقع شود.

زمانی، پژوهشگاه صنعت نفت را به‌عنوان مرکز اصلی پژوهشی در کل صنعت نفت، گاز و پتروشیمی کشور، پیشتاز در ارزیابی برخی منابع هیدروکربوری دانست و عنوان کرد: با توجه به مطالعات و رایزنی‌های انجام‌شده، ارزیابی دیگر منابع هیدروکربوری متعارف در دستور کار پژوهشگاه قرار گرفته که خوشبختانه در بخش مطالعات شیل‌های گازی و ارزیابی منابع هیدرات گازی فاز ۱ و ۲، نتایج مثبتی به‌دست آمده و پژوهشگاه صنعت نفت در این زمینه پیشتاز است.

وجود منابع عظیم زغال‌سنگ در معدن پروده

مسئول طرح گروه پژوهش زمین‌شناسی نفت پژوهشگاه صنعت نفت افزود: منطقه طبس و معدن پروده به دلیل وجود عظیم‌ترین منابع‌ زغال‌سنگ و ذخیره غنی گاز نسبت به مناطق دیگر انتخاب شد و مطالعات در قالب مطالعات زمین‌شناسی، ژئوشیمیایی، پتروفیزیکی و مطالعات مخزنی با استفاده از روش‌های مختلف آزمایشگاهی و نرم‌افزارهای موجود انجام گرفت.

زمانی تصریح کرد: با همکاری دانشگاه آخن، ۲۰ درصد آنالیزها در خارج از کشور انجام شد که نتایج خوبی داشت، اما از آنجا که توانایی انجام دیگر تجزیه و تحلیل‌ها در کشور وجود داشت با تکیه بر توان داخلی، آنالیزهای داخلی را نیز به‌طور مناسبی انجام دادیم.

وی با تأکید بر اینکه مطالعات در این منطقه به‌صورت روسطحی و زیرسطحی صورت گرفته است، تصریح کرد: با توجه به نتایج مطالعات، محققان پژوهشگاه توانستند با شناسایی جایگاه زغال‌سنگ در توالی رسوبی این ناحیه، بررسی تغییرات ضخامت و خواص زغال‌سنگ را نشان دهند و از سوی دیگر افزون بر مطالعات آزمایشگاهی و تلفیق آنها با مطالعات روسطحی پارامترهای مؤثر بر ظرفیت ذخیره گاز و تولید زغال‌سنگ را شناسایی کنند.

مسئول طرح گروه پژوهش زمین‌شناسی نفت پژوهشگاه صنعت نفت افزود: افزون بر مطالعه درباره زغال‌سنگ‌ها، ارزیابی توالی میان لایه‌های زغالی نیز در دستور کار قرار گرفت و نتایج حاکی از آن بود که در هر تن زغال‌سنگ به‌طور میانگین ۲۰ تا ۲۵ مترمکعب گاز متان به چشم می‌خورد که حداقل ۵۰ درصد آن قابل تولید است و با حفر چاه قائم و افقی با توجه به سیستم شکستگی‌هایی که در این منطقه وجود دارد، نیاز به تحریک سازند برای تولید گاز وجود نداشته است.

زمانی به نتایج فرعی حاصل از این پروژه نیز اشاره کرد و افزود: لایه‌های میان زغال‌سنگ‌ها از نظر تولید و ذخیره گاز می‌توانند از اهمیت بالایی برخوردار باشند و حداقل به میزان ۷ مترمکعب بر تن حاوی گاز باشند، از این رو پیش‌بینی می‌شود در این ناحیه افزون بر اینکه زغال‌سنگ‌ها به‌عنوان منابع نامتعارف گازی، سبب تولید و ذخیره گاز می‌شوند می‌توان در افق‌های بالاتر و همراه شاهد منابع هیدروکربوری متعارف گازی و نامتعارف، مانند شیل‌های گازی و گازهای متراکم نیز بود.

وی به نتایج به‌دست‌آمده از انجام این پروژه اشاره کرد و گفت: خوشبختانه با توجه به نتایج حاصل از انجام این پروژه، پژوهشگاه صنعت نفت توانست با فناوری‌های ارزیابی این نوع منابع به‌صورت تئوری و عملی آشنایی یابد و صنعت می‌تواند از تجربه‌ها و دیدگاه‌های به‌دست آمده به‌خوبی منتفع شود، زیرا با ارزیابی اقتصادی انجام‌شده این پروژه به‌طور کامل اقتصادی بوده و در مدت زمان بسیار محدود سرمایه هزینه‌شده قابل برگشت است و سرانجام می‌تواند کمک کند تا جایگاه ایران از نظر دارا بودن منابع هیدروکربوری به‌ویژه گاز افزایش یابد و رتبه جهانی خود را حفظ کند.