معاملات مسکن، پشت درهای بسته

با اجرای دور جدید محدودیت‌های مقابله با شیوع کرونا، صنف مشاوران املاک نیز در شهرهای قرمز ملزم به تعطیلی شده اما پیگیری‌ها نشان می‌دهد فقط فعالیت‌های محدود آنها به پشت کرکره نیمه بسته بنگاه‌ها منتقل می‌شود.

مشاوران املاک می‌گویند: اگر معامله‌ای جوش بخورد، ما مراحل مربوط به تنظیم قرارداد و مبایعه‌نامه را پشت درهای بسته بنگاه‌ها انجام می‌دهیم و مراحل انتقال سند به زمان عادی شدن شرایط موکول خواهد شد.
در دور جدید اعمال محدودیت‌های مقابله با کرونا، به‌جز مشاغل گروه یک، عمده اصناف و فعالیت‌های خدماتی تعطیل شده‌اند. در این شرایط، صنف مشاوران املاک نیز که به‌واسطه کسادی بازار مسکن و گرایش بنگاه‌داران به فعالیت صنفی در فضای مجازی به‌نوعی تعطیلی خودخواسته در دوره کرونا تن داده است، طبق قانون کاملا تعطیل شده اما آنطور که مشاوران املاک می‌گویند در همین تعطیلی هم اگر طرفین معامله‌ای به توافق برسد، آنها مقدمات جوش خوردن معامله را فراهم می‌آورند.

فعالیت فیزیکی املاک تعطیل است
رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران می‌گوید: صف مشاوران املاک طبق اطلاعیه‌ای که در هفته گذشته به اعضا ابلاغ شده، از دیروز به‌مدت ۲هفته تعطیل است و بنگاه‌های املاک تهران در این بازه زمانی حق فعالیت ندارند. مصطفی‌قلی خسروی در گفت‌وگو با همشهری با تأکید بر اینکه این تعطیلی براساس مصوبه ستاد مقابله با کرونا انجام می‌شود، می‌افزاید: صنف مشاوران املاک در راستای اجرای قانون و زمینه‌سازی برای مقابله با شیوع این ویروس تعطیل شده و بی‌توجهی به این مسئله با برخوردهای تعیین شده در قانون مواجه خواهد بود، گرچه کسادی بازار مسکن باعث شده بخش قابل‌توجهی از بنگاه‌ها خودخواسته تا فروکش کردن کرونا تعطیل شوند.

صنف مشاوران املاک در فروردین امسال نیز برای مقابله با شیوع کرونا تعطیل شده بود اما در آن بازه زمانی برخی از واحدهای این صنف بی‌توجه به تعطیلی اجباری این صنف، همچنان به فعالیت خود ادامه دادند. حالا اما، آنگونه که خسروی می‌گوید: درصورت رعایت نکردن قانون تعطیلی، واحد متخلف طبق قوانین ستاد مقابله با کرونا مشمول تذکر، اخطار و حتی پلمب خواهد بود؛ اما همزمان بازرسان اتحادیه مشاوران املاک نیز گشت بازرسی انجام می‌دهند و متخلفان را برای برخوردهای صنفی به اتحادیه معرفی می‌کنند. پیگیری همشهری از دفاتر مشاور املاک نیز ابلاغ تعطیلی این صنف را تأیید می‌کند؛ هرچند مشاوران املاک می‌گویند پیش‌ازاین نیز فعالیت‌های آنها چندان به باز بودن بنگاه‌ها وابسته نبوده و بیشتر در فضای کار خود را دنبال کرده‌اند؛ ازاین‌رو در شرایط فعلی نیز فقط برای انجام امور مربوط به عقد قرارداد به بنگاه نیاز دارند و این کار را می‌توانند حتی پشت درهای بسته نیز انجام دهند.

بی‌تفاوتی املاکی‌های مجازی
بنگاه‌های مشاور املاک مانند هر بنگاه خدماتی دیگر، در نقش پل ارتباطی خریدار و فروشنده و بستر انتقال پیام میان این دوطرف عمل می‌کنند؛ بر این اساس با رواج استفاده از ظرفیت‌های اینترنتی نقل‌وانتقال پیام در فضای مجازی، پل ارتباطی حوزه املاک نیز از بنگاه‌های فیزیکی به فضای مجازی منتقل شده است. حامد قیصری، کارشناس و فعال بازار مسکن به همشهری می‌گوید: در شرایط فعلی وقتی بخش عمده متقاضیان بازار مسکن در فضای مجازی و سایت‌های اینترنتی به‌دنبال یافتن خریدار یا فروشنده می‌گردند و عرضه و تقاضای املاک استیجاری نیز به این حوزه منتقل شده، فعالان بازار مسکن نیز به‌جای تمرکز بر فعالیت‌های فیزیکی به‌دنبال ارائه خدمات در این حوزه هستند. او با اشاره به اینکه دو سه سالی از کوچ تدریجی مشاوران املاک به فضای مجازی می‌گذرد، می‌افزاید: در دوره کرونا، شتاب تغییر وضعیت مشاوران املاک در ارائه خدمات ملکی افزایش پیدا کرده و فعالان این حوزه تلاش می‌کنند ضمن توسعه فعالیت‌های خود در فضای مجازی، شیوه‌های بدیع‌تری برای جلب مشتری به‌کار گیرند. قیصری با اشاره به اینکه ظاهر آگهی‌های بازار مسکن و اجاره سریعا در حال تغییر است، می‌گوید: تا چندماه پیش در یک آگهی فروش آپارتمان فقط یک یا چند عکس غیرحرفه‌ای به همراه برخی اطلاعات معمول مانند متراژ، طبقه و سن بنا به متقاضی عرضه می‌شد اما با توسعه فعالیت‌های مجازی مشاوران املاک، آگهی‌ها با استفاده از ویدئو، عکس‌های حرفه‌ای، جزئیات دقیق و حتی خلاصه بررسی کارشناسی منتشر می‌شوند. به گفته او، در این شرایط، تعطیلی دوهفته‌ای بنگاه‌های املاک مشکل خاصی برای صنف مشاوران املاک ایجاد نمی‌کند به‌خصوص که بازار در شرایط فعلی به‌شدت کساد شده است. ترابی، مشاور املاک محدوده ستارخان نیز در گفت‌وگو با همشهری به کسادی بازار مسکن اشاره می‌کند و می‌گوید: بازار مسکن رونق سابق را ندارد و با شرایط حاد شیوع کرونا و تعطیلی یکپارچه شهر، عملا باز بودن بنگاه املاک نیز توجیهی پیدا نمی‌کند. به عقیده او، با این کسادی، حتی اگر تعطیلی اجباری در شهرهای قرمز اجرا نمی‌شد، بازهم نیمی از مشاوران املاک بنگاه خود را تعطیل می‌کردند.

کرونا، قرنطینه و قیمت مسکن
از اظهارات مشاوران املاک چنین برمی‌آید که بازار مسکن همچنان مثل ۳هفته گذشته به‌قدری کساد و بی‌تحرک است که حتی با قرنطینه اجباری و تعطیل بنگاه‌ها نیز وضعیت آن بدتر نمی‌شود. البته رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران می‌گوید: در این کسادی، حجم عرضه مسکن از سوی کسانی که محتکر مسکن بودند یا قصد فروش سرمایه‌گذاری‌های خود در بازار مسکن را دارند افزایش پیدا کرده و باوجود تقاضای محدود در بازار، معاملات در سطح پایینی در حال انجام است. خسروی با تأکید بر اینکه سرنوشت قیمت مسکن باید براساس رابطه عرضه و تقاضا مشخص شود، می‌افزاید: طبیعتا در شرایط فعلی که عرضه مسکن نسبت به قبل افزایش پیدا کرده، رقابت برای جلب نظر خریدار نیز باید بیشتر شود و درنتیجه قیمت فروش نیز باید به سمت نظر خریدار حرکت کند؛ اما فعلا برخی از فروشنده‌ها در برابر کاهش قیمت مقاومت می‌کنند و درنتیجه تقاضای موجود در بازار به سمت پیشنهادهایی گرایش پیدا می‌کند که قیمت آنها تعطیل شده باشد. پرس‌وجوی تلفنی همشهری از مشاوران املاک سطح شهر تهران این موضوع را تأیید می‌کند؛ اما نکته قابل‌تأمل این است که قیمت پیشنهادی اغلب فروشندگان مسکن بالاتر از قیمت معاملاتی هر منطقه است و چنانچه آن را کاهش دهند، قیمت معاملاتی مناطق افت قابل‌ملاحظه‌ای نخواهد داشت.