صیانت از منافع ملی در آب‌های دوردست با ابتکار عمل ندسا/ ناو اقیانوس‌پیمای سپاه چه ویژگی‌هایی دارد؟

نیروی دریایی سپاه با یک ابتکار عمل خلاقانه شناوری را در اختیار گرفته که علاوه بر ایجاد قابلیت‌های دفاعی موثر و بازدارنده برای کشور، می‌تواند در ماموریت آب‌های آزاد هم تأمین‌کننده حقوق دریانوردان و صیادان ایرانی باشد.

پنجشنبه هفته گذشته مراسم الحاق ناو اقیانوس‌پیمای شهید رودکی به نیروی دریایی سپاه با حضور سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه در بندرعباس برگزار شد.

نخستین بار اوایل مهرماه سال جاری بود که دریادار علیرضا تنگسیری فرمانده نیروی دریایی سپاه در گفتگویی سخن از الحاق یک شناور اقیانوس پیما با قابلیت حمل تسلیحات متنوع و بالگرد و پهپاد به ندسا به میان آورد، شناوری که پس از گذشت کمتر از دو ماه مشخص شد که ناو شهید رودکی است.

ناو شهید رودکی که با شناسه L-110-1 رونمایی شده، آنگونه که به طور رسمی اعلام شده است، شناوری با وزن ۱۲ هزار تن، طول ۱۵۰ متر و عرض ۲۲ متر است که مجهز به انواع سامانه‌های راداری آرایه‌فازی، سامانه‌های جنگ الکترونیک، سامانه‌های موشکی سطح به سطح کروز و سطح به هوا (پدافندی) است و قابلیت حمل بالگرد، پهپاد و قایق‌های تندرو را هم دارد که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت.

آنچه در نخستین نگاه به ناو شهید رودکی به نظر می‌رسد، قرار گرفتن یک رمپ دسترسی در سمت راست شناور است که در حقیقت محل ورود و خروج و بارگیری ادوات و تجهیزات به عرشه شناور است. رمپ دسترسی این امکان را به ناو شهید رودکی می‌دهد تا هرآنچه تجهیزاتی که لازم است بتواند بر روی عرشه آن بارگیری شود به همین دلیل علاوه بر سامانه‌ها و تجهیزاتی که بر روی این ناو بارگیری شده است، قادر است تا با بارگیری نفربرهای دوزیست در نقش یک شناور مناسب برای عملیات آبخاکی نیز ایفای نقش کند.

رمپ دسترسی به عرشه ناو شهید رودکی

توان اجرای عملیات آبخاکی با بارگیری نفربرهای دوزیست در کنار توان انجام عملیات سطحی با استفاده از موشک‌های کروز دریایی و از همه آنها مهم‌تر قابلیت دفاع از خود با استفاده از سامانه‌ پدافندی سوم خرداد را می‌توان اصلی‌ترین و مهمترین ویژگی‌های ناو شهید رودکی برشمرد.

موضوع عملیات آبخاکی با رویکرد تهاجمی طی دو سال گذشته مورد توجه نیروهای مسلح کشورمان قرار گرفته است. علت آن را می‌توان در موضع‌گیری‌ها و تحرکات نظامی برخی از کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس یافت که بعضا ادعاهایی را پیرامون جزایر ایرانی خلیج فارس مطرح می‌کنند؛ به همین دلیل میتوان ناو شهید رودکی را پاسخ سریع و البته خلاقانه سپاه به نیاز خود در حوزه شناورهای عملیات آبخاکی برشمرد.

البته توان اجرای عملیات آبخاکی تنها قابلیت این ناو نیست؛ در حوزه رزم سطح به سطح نیز ناو شهید رودکی مجهز به چهار پرتابگر دوتایی (مجموعا ۸ پرتابگر) موشک‌های کروز دریایی است که در صورت استفاده از موشک کروز قدیر، تا برد ۳۰۰ کیلومتر می‌تواند علیه اهداف و شناورهای هدف موشک کروز شلیک کند.

پرتابگرهای موشک کروز ناو شهید رودکی

دفاع از ناو در برابر تهدیدات متنوع از جمله تهدیدات هوایی، دیگر ویژگی است که در ناو شهید رودکی مورد توجه قرار گرفته؛ اینجا نیز سپاه با یک ابتکار خلاقانه که البته پیش از این هم آن را به نمایش گذاشته بود، سد دفاع هوایی مستحکمی برای ناو شهید رودکی ایجاد کرده است.

خردادماه امسال و در سالگرد سرنگونی پهپاد آمریکایی MQ-4C ترایتون توسط سامانه پدافندی سوم خرداد، خبرگزاری فارس برای نخستین بار تصاویری از تست سامانه سوم خرداد بر روی شناور شهید سیاوشی نیروی دریایی سپاه را منتشر کرد که از آن تحت عنوان «نسخه دریایی سامانه سوم خرداد» یاد می‌شود.

شلیک سامانه سوم خرداد از روی شناور شهید سیاوشی

در ناو شهید رودکی نیز سامانه پدافندی سوم خرداد که سابقه درخشان شکار پهپاد آمریکایی در ارتفاع بیش از ۵۰ هزار پا را دارد، به صورت خودروی حامل رادار و موشک (تلار) مستقر شده است تا بتواند تهدیداتی که از جانب هوا مانند جنگنده‌ها، پهپادها و تسلیحات دورایستا می‌تواند متوجه این ناو باشد را دفع کند.

سامانه سوم خرداد مستقر روی ناو شهید رودکی

در زمینه سامانه‌های پهپادی نیز آنچه بر روی ناو شهید رودکی به نمایش درآمده است، ۶ فروند پهپاد ابابیل-۲ است که بعنوان یک پهپاد انتحاری امروز در سازمان رزم نیروی دریایی سپاه به کار گرفته می‌شود و در ابتدای مهرماه سال جاری نیز حجم انبوهی از آنها به ندسا تحویل داده شد.

ابابیل ۲ با برد عملیاتی ۱۰۰ کیلومتر، مداومت پروازی ۷۵ تا ۱۲۰ دقیقه، سقف ارتفاع پرواز ۱۱ هزار پا و بیشینه سرعت ۲۵۰ کیلومتر در ساعت بعنوان یک پهپاد ارزان‌قیمت با ویژگی‌های عملیاتی منعطف در دهه ۱۳۷۰ در کشورمان به تولید انبوه رسید که تا به امروز نیز در کارکردهای مختلف در خدمت سازمان‌های نیروهای مسلح است. این پهپاد که یکی از گزینه‌های ارزان قیمت به منظور استفاده از آن در نقش پهپاد انتحاری است، با استفاده از پرتابگر (JATO) عمل برخاستن و پرواز را انجام می‌دهد، در دو نمونه قابل بازیابی به وسیله چتر و یا ارابه ‌(اسکید) است و به همین دلیل نیازی به باند برای نشست و برخاست ندارد و قابلیت برنامه ریزی پروازی از قبل و یا حین پرواز را به وسیله اپراتور دارد.

مهرماه امسال حجم انبوهی از پهپاد شامل ۷۰ فروند پهپاد ابابیل-۲ به نیروی دریایی سپاه تحویل داده شد

بکارگیری پهپادها در نقش پهپاد انتحاری که امروزه در جهان متداول شده است و در کشورها و جنگ‌های مختلف شاهد به کارگیری آن هستیم، به طوریکه در جنگ اخیر میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در منطقه قره‌باغ، استفاده گسترده طرف آذربایجانی از پهپادهای انتحاری خسارات قابل توجهی را به ارتش ارمنستان وارد کرد. مزیت بکارگیری پهپاد انتحاری در مقایسه با موشک‌های کروز این است که پهپادهای انتحاری به دلیل آنکه توسط اپراتور هدایت می‌شوند، در تمام مراحل پرواز قابلیت هدایت را دارند و کاربر می‌تواند از مسیرهای مختلف پهپاد را به هدف نزدیک و در نهایت به آن اصابت کند.

عرشه بزرگ ناو شهید رودکی این قابلیت را برای آن فراهم می‌سازد تا بتواند تعداد زیادی پهپاد انتحاری را بتواند برای انجام عملیات روانه سازی کند.

پهپاد ابابیل-۲ روی عرشه ناو شهید رودکی

ناو شهید رودکی علاوه بر قابلیت‌های رزمی که در حوزه‌های مختلف برای نیروی دریایی سپاه به ارمغان می‌آورد، یک قابلیت راهبردی دیگر را هم برای ندسا فراهم می‌کند و آن هم حضور در ماموریت آب‌های دور است؛ موضوعی که سپاه پاسداران هم در اطلاعیه رسمی خود مهر تأییدی بر آن زده و اعلام کرده که با پیوستن این شناور سنگین به ظرفیت‌های نیروی دریایی سپاه، ماموریت دریادلان سپاه برای حضور مقتدر در آب‌های دوردست، از امروز آغاز شده است.

سردار تنگسیری هم مهر تأییدی بر این موضوع زده و گفته است که از این شناور برای حضور در اقیانوس هند استفاده خواهد شد.

سردار تنگسیری البته گریزی هم به علت این حضور در اقیانوس هند زده و می‌گوید: قابل قبول نیست که کشتی‌های تجاری و نفتکش‌های ما در دریاهای آزاد مورد تهدید قرار گیرند یا اتفاقی برای امنیت آن‌ها بیفتد. تامین امنیت این کشتی‌ها به عهده ما است و با اقتدار آن را به انجام می رسانیم.

حال با الحاق ناو اقیانوس‌پیمای شهید رودکی به نیروی دریایی سپاه که خود به مثابه یک شهر لجستیکی روی دریا عمل می‌کند، گستره ماموریت‌های ندسا که تا کنون در حوزه خلیج فارس بود، به آب‌های آزاد و شمال اقیانوس هند گسترش یافته؛ موضوعی که علاوه بر ایجاد قابلیت‌های دفاعی ویژه برای کشورمان و بازدارندگی و سیادت دریایی، می‌تواند در تامین حقوق عامه مردم که مشغول دریانوردی و یا صیادی در آب‌های آزاد هستند نیز رهگشا باشد