تاریخچه کلوچه فومن

کلوچه فومن ماحصل سیر تحول «قند کلوچه» و «نان قندی» قدیم است که با تغییراتی به شکل امروزی خود درآمده و امروزه یکی از کلوچه های معروف و سنتی کشورمان است. این کلوچه خوشمزه مواد اصلی آن را آرد، تخم مرغ، شکر، روغن حیوانی، دارچین، وانیل، جوز و مغز هل تشکیل می‌دهد. بعبارت دیگر نوعی نان شیرین و مغزدار است که روی آن به وسیله مهر مانندی منقوش می‌شود. سپس همچون نان‌های عادی در درون کوره پخت قرار می‌گیرد تا پخته شود و به مشتریانی چون مسافران و گردشگران عرضه گردد.
در رابطه با پیدایش و بانی آن اظهار نظرهای متعددی ارایه شده، اما آنچه به حقیقت نزدیک‌تر است، این است که؛ پخت آن به دوره پهلوی اول برمی‌گردد.

گفته می شود پدر مرحوم حضرت آیت الله شیخ محمد تقی بهجت فومنی(ره)، یعنی مرحوم کربلایی میرزامحمود در حوالی سال ۱۳۱۰ خورشیدی برای دیدار فرزندش به کربلا می‌رود که پخت این کلوچه را که ابتدا بسیار ساده بود، در آنجا نزد برادرش مرحوم میرزاعلی‌اکبر فرا می‌گیرد و بعد از آمدن به زادگاهش، در سالهای ۱۵- ۱۳۱۴ در کنار نانوایش شروع به پخت آن می‌کند که از آن زمان به بعد این سنت رواج پیدا می‌کند، بطوریکه به ترویج آن می‌پردازد و حتی این پیشه را به دیگران هم می‌آموزد و بعدها کسانی همچون: مرحومان محمدعلی رجبیون، یدالله خبازیان، حاج مهدی پورعلی، محسن نانواباشی اصفهانی, هادی دخت علیزاده راه او را ادامه داده و به پخت و فروش آن در سطحی وسیع‌تر اقدام می‌کنند و بر شهرت آن می‌افزایند.

بنا به اظهارات مطلعین؛ کلوچه‌ی مزبور در اواسط دهه‌ی پنجاه در دوره شهرداری مرحوم نصرت‌الله فرّهی بعد از آنکه به تعداد فراوانی پخت شد و در #استادیوم آزادی تهران در زمان انجام بازی‌های #آسیایی (سپتامبر۱۹۷۴ م / شهریور ۱۳۵۳) بین تماشاگران توزیع گردید، به شهرت ملی و بین‌الملی رسید و بعد از آنکه در دوره فرمانداری سرابی، صنف نانوایان از کلوچه‌پزان جدا شد , بیش از پیش زبانزد خاص و عام گردید.

این کلوچه هویت و اصالت کاملا ایرانی دارد و همان طور که از نامش پیداست، متعلق به شهرستان فومن است، البته امروزه در جاهای مختلف این استان و دیگر نقاط کشور پخت می‌شود، اما خاستگاه اصلی آن شهر فومن است و امروزه هر گردشگر و مسافری که از این شهر گذر می‌کند، این کلوچه را به عنوان سوغات به شهر خود می‌برد.

نیوشا دقیقی ماسوله