پیشبرد طرح‌های ملی نفت؛ از کارون تا مکران

«اقتصاد مقاومتی» زمانی به ادبیات اقتصادی کشور اضافه شد که تحریم‌های یکجانبه علیه ایران افزایش یافته بود؛ شرایطی که در حال حاضر نیز اقتصاد کشور و به ویژه صنعت نفت را با شدّت‌وحدّتی به مراتب بیشتر از دوره‌های قبلی درگیر خود کرده است و همین امر، توجه حداکثری به این سیاست‌ها را به‌عنوان الگویی از نظام اقتصادی اسلامی ضروری می‌نماید.

تاکید سیاست‌های اقتصاد مقاومتی بر توسعه ظرفیت تولید به ویژه در میادین مشترک در کنار توجه به ارکان این سیاست‌ها که مشتمل بر مواردی مانند مقاوم‌سازی اقتصاد، استفاده از ظرفیت‌های دولتی و مردمی و حمایت از تولید ملی است، به خوبی نشان می‌دهد صنعت نفت ایران از ظرفیت بالقوه بسیار مناسبی برای پیاده‌سازی این سیاست‌ها برخوردار است.

در این میان، شرکت ملی نفت ایران به عنوان متولی تولید و توسعه میادین نفت و گاز، نقشی خطیر و اساسی دارد و انتظار می‌رود آن دسته از شرکت‌های تابعه که به‌طور مستقیم با تولید و توسعه میادین مشترک سروکار دارند، در اجرای این سیاست‌ها نقش به مراتب پررنگ‌تری ایفا کنند. همین نکته است که به شرکت مهندسی و توسعه نفت به عنوان یکی از دو بازوی توسعه‌ای شرکت ملی نفت ایران و راهبر توسعه میادین مشترک ایران با عراق در غرب کشور، جایگاهی استراتژیک و راهبردی می‌دهد. این شرکت با درک اهمیت این جایگاه همواره در تلاش بوده است تا در چارچوب برنامه‌های شرکت ملی نفت ایران، در مسیر توسعه میدان‌های مشترک و اجرای طرح‌ها و پروژه‌های راهبردی تعریف شده گام بردارد که مروری بر فعالیت‌ها و دستاوردهای حاصل شده در این مسیر، به خوبی نتیجه‌بخشی این حرکت را به تصویر می‌کشد.

راهبری توسعه میدان‌های مشترک غرب کارون و میدان مشترک آذر و راهبری بخش عمده طرح انتقال نفت خام گوره به جاسک که هر سه مورد از اولویت‌های کاری صنعت نفت به شمار می‌روند، محورهای اساسی مسئولیت‌های تعریف شده برای شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن) را نیز تشکیل داده‌اند.  

در همین راستا طی سال‌های اخیر، شتاب توسعه میادین واقع در غرب رودخانه کارون که در ناحیه رسوبی دشت آبادان واقع شده‌اند، افزایش یافت و ضمن انجام و پیگیری مستمر فعالیت‌های توسعه‌ای، قراردادهایی نیز برای تکمیل توسعه این میادین منعقد شده است. طرح توسعه میدان آذر در قسمت جنوب غربی ایلام نیز در آستانه بهره‌برداری رسمی قرار گرفته و طرح احداث خط لوله نفت خام گوره به جاسک در منطقه مکران نیز با هدف تحقق انتقال نخستین محموله نفتی غرب کارون به جاسک تا پایان سال، با شتاب در حال پیشرفت است.

به عبارت دیگر، توجه به اهمیت راهبری توسعه مخازن مشترکی که ذخیره نفت خام درجای آنها در مجموع حدود ۷۰ میلیارد بشکه برآورد می‌شود (غرب کارون) و همچنین اهمیت توسعه مکران با درنظر گرفتن موقعیــت ویــژه جغرافیایی جاسک از حیث هم‌مرزی با کشورهای آسیای میانه و راه داشتن به آب‌های آزاد بین‌المللی، گستره و عمق استراتژیک فعالیت‌های صنعت نفت را در غرب کارون و منطقه مکران بیش از پیش آشکار می‌سازد.  صنعت نفت در هفته دولت و همزمان با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای جاویدان رجایی و باهنر، افتخار دارد اعلام کند ضمن پیگیری مستمر اجرای پروژه‌های توسعه‌ای در میادین مشترک با عراق و همچنین در مسیر تلاش برای تبدیل جاسک به دومین پایانه صادراتی نفت خام کشور، در مقابله با تنگنای تحریم که امروز بدون تردید، کشور سخت‌ترین نوع آن را تجربه می‌کند، از هیچ تلاشی فروگذار نکرده و راهبرد استفاده حداکثری از پیمانکاران و سازندگان ایرانی و نیروهای بومی را در دستور کار خوده قرار داده است.

باید به این واقعیت توجه کرد که اگرچه تحریم اتفاق خوبی نیست اما برای صنعت نفت و ایران تازگی ندارد و نتایج و عملکرد ما در سال‌های گذشته نشان داده به دور از هرگونه شعار بر مشکلاتمان فائق آمده و توانسته‌ایم نگرانی‌های خود مانند تامین اعتبار اجرای پروژه‌ها و همچنین تامین تجهیزات و قطعات مورد نیاز طرح‌ها را تا حدودی رفع کنیم. به عبارت دیگر اگرچه با کم‌رنگ شدن حضور شرکت‌های بین‌المللی، با تنگناهایی از جمله در زمینه جذب سرمایه مواجه شده‌ایم، اما این به مفهوم متوقف کردن چرخ توسعه در نفت نبوده است. در شرایط امروز که تقریبا همگان اجماع نظر دارند این حجم اعمال فشار و تحریم به کشور حتی در دوران جنگ هم سابقه نداشته، صنعت نفت با وجود همه مصائب ناشی از تحریم، شبانه‌روزی در تلاش است و انتظار دارد در این شرایط، میزان انسجام و همدلی نیز در بیشترین میزان ممکن باشد.