مشکلات و آلودگی ناشی از پسماندها

محیط‌زیست در اثر افزایش تولید زباله‌های شهری دچار مشکلات متعددی شده است. این پسماندها موجب آلودگی خاک، آب‌های سطحی و زیرزمینی و هوا می‌شوند. دیدگاه‌های سنتی مبنی بر رهاسازی و تلنبار زباله ، علتی برای تشدید اثرات زیست‌محیطی و ایجاد مشکلات متعدد در بسیاری از کشورها است. مواد زائد جامد یکی از عواملی می‌باشند که موجب آلودگی محیط‌زیست شده و مدیریت و کنترل صحیح و بهداشتی آن نقش مهمی در ارتقاء بهداشت و سلامت جامعه دارد. زیان‌های ناشی از عدم مدیریت بهداشتی زباله متوجه سلامتی انسان و دیگر موجودات زنده می‌شود . در بسیاری از موارد محل‌های دفن به‌عنوان جایگاهی برای تجمع حشرات و جانوران موذی هستند و موجب انتشار پاتوژن های بیماری‌زا به بیرون از مرزهای محل دفن خواهند شد. علاوه بر این شیرابه تولید شده در این مکان‌ها حاوی مقادیر زیادی فلزات سنگین و آلاینده‌های آلی خطرناک می‌باشد. گازهای تولید شده در اثر فرآیندهای هوازی و بی‌هوازی در این محل‌ها قادرند کیفیت هوا را در سطح منطقه‌ای و ملی تحت تأثیر قرار دهند. بحث مواد زائد چه خطرناک و چه غیر خطرناک، ازجمله مواردی است که می‌تواند هرسه عنصر، آب، خاک و هوا را در معرض خطر قرار دهد.

اهداف مدیریت پسماند

 هدف از مدیریت جامع پسماند، بهینه کردن سامانه مدیریت پسماند است. انتخاب اجزای سامانه مدیریت جامع و تعیین درصد سهم هر یک از اجزا در سامانه مدیریت مواد زائد جامد به عوامل مختلف وابسته است که به‌طور کمی و بر اساس آثار محیط زیستی و اقتصادی هر یک از اجزا، مدیران و تصمیم گیران را در انتخاب اجزا و ساماندهی نظام مدیریت یاری می‌دهد. عناصر کارکردی و موظف مدیریت پســماندها شامل تولید، ذخیره‌سازی، جمع‌آوری، حمل‌ونقل، بازیافت و دفع اســت. مدیریــت کارا و باکفایت زمانــی اتفاق می‌افتد کــه عناصــر موظــف دارای روابــط متقابــل و قابل‌درک باشــند. عناصر و اجزای پشــتیبان مدیریت پسماندها شامل فعالیت‌هایی اســت که برای تحقق اهداف سیستم مدیریت پســماندها باید انجام گیرد. ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻮاد زاﺋﺪ ﺟﺎﻣﺪ ﺷﻬﺮی ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﺮم ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻪ بیان‌گر اوﻟﻮﻳﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ زﺑﺎﻟﻪ و توسعه‌ی ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ اﺳﺖ، استوار شود. اﻳﻦ اﻣﺮ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺻﺮف زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺟﻬﺖ آﻣﻮزش و ارﺗﻘﺎء ﺳﻄﺢ آﮔﺎﻫﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻫﻢچنین هزینه‌های قابل‌توجه ﺑﺮای سرمایه‌گذاری و راﻫﺒﺮی سامانه‌های موردنیاز (ﺷﺎﻣﻞ تأسیسات و ﺗﺠﻬﻴﺰات موردنیاز ﺑﺮای جمع‌آوری و ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ زباله) است.

مدیریت پسماند شهری

مدیریــت پســماندهای شــهری به‌عنوان بخشــی از مدیریت شهری تعریف می‌گردد و شامل فنون تخصصی و فرایند خاص خود اســت. میزان تحقق اهداف مدیریت پســماندهای شهری، توجه به فرایند تخصصی آن و ارتباط منطقی آن با اهداف و برنامه‌های مدیریت شهری است. فرایند تخصصی مدیریت پسماندهای شهری شامل برنامه‌ریزی و ساماندهی و کنترل و نظــارت و عملیات اجــرای مربوط به تولیــد، جمع‌آوری، ذخیره‌سازی، جداسازی، حمل‌ونقل، بازیافت، پردازش و دفع پســماندها و همچنین آموزش و اطلاع‌رسانی در این زمینه است.